Zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przedsiębiorca działa pod firmą. Firma służy podmiotowemu wyróżnieniu przedsiębiorcy, który występuje w obrocie gospodarczym. firma jest jawna.
Ustawodawca wprowadził obowiązek rejestracji firmy.
Firma zostaje ujawniona łącznie z rejestracją przedsiębiorcy w Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej lub w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku (zasada wyłączności firmy). Natomiast zgodnie z zasadą prawdziwości, firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do:
- osoby przedsiębiorcy;
- przedmiotu działalności przedsiębiorcy;
- miejsca działalności;
- źródeł zaopatrzenia.
Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych. Natomiast firmą osoby prawnej jest jej nazwa. firma powinna zawierać określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane. Ponadto firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci – zgody jej małżonka i dzieci. Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy. Jeżeli chodzi zaś o firmę oddziału osoby prawnej to powinna ona zawierać pełną nazwę tej osoby oraz określenie „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę.
Zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze (art. 437 k.c.).
Wprowadzenie przez ustawodawcę wymogu ujawnienia zmiany firmy w rejestrze jest oczywistą konsekwencją obowiązywania zasady jawności firmy. Nakaz ujawnienia zmiany firmy odnosi się do wszystkich przedsiębiorców. Obejmuje on wszystkie elementy, które występowały w poprzednio przyjętej firmie, a więc zarówno elementy obligatoryjne, jak i fakultatywne.
Należy podkreślić, iż do zmiany nazwy firmy mają zastosowanie wszystkie wyżej wskazane zasady dotyczące konstruowania firmy.
W razie przekształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa ona zmianie. To samo dotyczy przekształcenia spółki osobowej. Z powyższego przepisu wyraźnie wynika, iż w razie przekształcenia osób prawnych oraz spółek osobowych ustawodawca zezwala na kontynuację firmy. W przypadku takim w rejestrze przedsiębiorców należy ujawnić dokonane przekształcenie, bez zmiany firmy. Zasada ta nie odnosi się jednak do zmiany formy prawnej osoby prawnej lub przekształcenia spółki osobowej. Ta zmiana lub przekształcenie zawsze prowadzi do zmiany firmy i podlega ujawnieniu we właściwym rejestrze.
Należy podkreślić, iż utrata członkostwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie nie jest równoznaczne z koniecznością dokonywania zmiany firmy. Spółka może bowiem zachować w swej firmie nazwisko byłego wspólnika za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w razie jego śmierci – za zgodą jego małżonka i dzieci. Ma to odpowiednie zastosowanie do kontynuowania działalności gospodarczej osoby fizycznej przez inną osobę fizyczną będącą jej następcą prawnym. Ponadto podmiot, który nabywa przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.