Od kilkunastu lat wrasta liczba Cudzoziemców zatrudnionych w gospodarstwach domowych w charakterze osób wykonujących prace opiekuńczo-pielęgnacyjne lub świadczących usługi pomocy domowej. Istotnym udogodnieniem przy zatrudnieniu Cudzoziemców w tym charakterze jest brak obowiązku uzyskiwania informacji starosty w sytuacji gdy prace te wykonywane będą przez obywateli Republiki Armenii, Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy.
Przykładowe zawody zwolnione więc na terytorium całego kraju z obowiązku uzyskania informacji starosty to:
Pomoc domowa (kod zawodu 911101) – do głównych zadań osoby zatrudnionej na tym stanowisku należy: gotowanie, sprzątanie, pranie, prasowanie, robienie zakupów, palenie w kominku, opieka nad zielenią.
Opiekunka dziecięca domowa (kod zawodu 531104) – zajmuje się sprawowaniem fachowej opieki nad małymi dziećmi (najczęściej są to niemowlęta i dzieci do 3-4 roku życia). Zadaniem opiekunki jest przede wszystkim pilnowanie bezpieczeństwa dziecka oraz dbanie o jego potrzeby podczas nieobecności rodziców. Opiekunka wykonuje codzienne czynności związane z pielęgnacją dziecka, odpowiada za jego higienę, kąpiele, mycie, przewijanie, przebieranie, czesanie, pielęgnację środkami kosmetycznymi. Odpowiada również za prawidłowe odżywianie dziecka, podawanie leków jeśli zachodzi taka konieczność, wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych w zastępstwie rodziców.
Opiekunka domowa (kod zawodu 532201) – Wykonywanie zawodu opiekunki domowej związane jest z zapewnieniem bezpieczeństwa i zaspokojenia podstawowych potrzeb osób lub środowiska powierzonego jej opiece. Opieka sprawowana jest na ogół nad osobami dorosłymi, cierpiącymi z powodu lekkiej niepełnosprawności, niezaradności, starości. Stroną zatrudniającą jest na ogół rodzina lub opiekun prawny, którzy sami nie są w stanie poświęcić odpowiedniego czasu na opiekę.
Opiekun osoby starszej (kod zawodu 341202) – to osoba, która zajmuje się osobami w podeszłym wieku, pomagając im w codziennym życiu. Zakres obowiązków opiekunów bywa bardzo różny, w zależności od stanu zdrowia i możliwości osób starszych, a także od miejsca zatrudnienia.
Najczęstszą formą zatrudnienia Cudzoziemców na ww. stanowiskach jest umowa zlecenia lub też umowa o pracę. W praktyce co do zasady pracodawcy preferują zawieranie z Cudzoziemcami umów zlecenia ze względu na liczne obowiązki po stronie pracodawcy w przypadku zastosowania umowy o pracę. Należy jednak pamiętać, iż charakter wykonywanego zlecenia nie może w rzeczywistości być umową o pracę.
Zgodnie z przepisami prawa pracy jeżeli w umowie przeważają cechy pracownicze, takie jak podporządkowanie pracodawcy czy brak realnej możliwości wykonywania umowy przez inną osobę niż zatrudniony, to mamy do czynienia z umową o pracę. Nawet jeżeli wolą stron było zawarcie umowy cywilnoprawnej.
Przy ustalania warunków świadczenia usług pomocy domowej czy też opiekunki domowej należy szczególną uwagę zwrócić na ustalenia stron co do sposoby wykonania tej umowy aby w przyszłości nie narazić się na wytoczenie przez pracownika sprawy w sądzie o ustalenie istnienia stosunku pracy. Należy również pamiętać o obowiązkach wynikających z Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy tj. zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej oraz przedstawienia cudzoziemcowi przed podpisaniem umowy jej tłumaczenia na język zrozumiały dla cudzoziemca.
Jeżeli już znaleźliśmy odpowiednią osobę na stanowisko pomocy domowej, opiekunki domowej, opiekunki dziecięcej domowej przyszedł czas na uzyskanie „decyzji” na podstawie której osoba ta będzie mogła podjąć legalna pracę w naszym domu. W chwili obecnej możemy zastosować: oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy, zezwolenie na pracę typu A lub zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy.
Oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy rejestrujemy w Powiatowym Urzędzie Pracy jest to najszybsza możliwość legalnego zatrudnienia Cudzoziemca który przebywa w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, wizy w celu wykonywania pracy czy też w ruchu bez wizowym. Mankamentem oświadczenia jest stosunkowo krótki okres na podstawie którego można świadczyć pracę.
Zezwolenie na pracę wydawane jest przez Wojewodę na maksymalny okres 3 lat. Zezwolenie na pracę nie stanowi tytułu pobytowego tj. konieczne jest aby osoba posiadała ważną wizę w celu wykonywania pracy lub zezwolenie na pobyt czasowy. Od wydania zezwolenia na pracę pobierana jest opłata w wysokości 100 zł wraz z kompletnie wypełnionym wnioskiem należy złożyć dowód osobisty pracodawcy, kopie wszystkich stron paszportu cudzoziemca oraz dowód wniesienia opłaty. Czas oczekiwania na wydanie zezwolenia na pracę zgodnie z obowiązującymi przepisami powinien wynosić maksymalnie 30 dni w praktyce w związku z dużą ilością wniosków czas oczekiwania w zależności od województwa trwa od 30 dni do nawet 180 dni.
Zezwolenie pobyt czasowy w celu wykonywania pracy jest zezwoleniem, które z jednej strony stanowi tytuł pobytowy Cudzoziemca z drugiej strony zawiera w sobie już zezwolenie na pracę u danego pracodawcy na określonym stanowisku z wskazaniem okresu wykonywania pracy i minimalnego wynagrodzenia. W celu uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy konieczne jest złożenie wniosku przez Cudzoziemca u Wojewody właściwego dla jego miejsca pobytu w Polsce wraz z szeregiem dokumentów m.in. polisą ubezpieczeniową, załącznikiem do wniosku, umową najmu lub innym prawem do lokalu, umową o pracę lub umową zlecenia ważną pod dniu wydania decyzji.
Dwa ostatnie typy zezwoleń objęte są swego rodzaju fikcją prawną, która stanowi znaczące udogodnienie dla pracodawców. Mianowicie jeżeli termin na złożenie wniosku o wydanie przedłużenia zezwolenia na pracę u tego samego pracodawcy i na tym samym stanowisku został zachowany i wniosek nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalną od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja o udzieleniu przedłużenia zezwolenia na pracę stanie się ostateczna. Do cudzoziemca, który złożył wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust. 1, art. 126 ust. 1, art. 127 lub art. 142 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w celu kontynuowania pracy wykonywanej zgodnie z posiadanym przez siebie zezwoleniem na pracę lub zezwoleniem na pobyt czasowy stosuje się identyczne zasady.
Wszystkie czynności związane z uzyskiwaniem zezwoleń na pracę, jak również zezwoleń na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy można powierzyć naszej Kancelarii.