Prawo spadkowe

Zapis windykacyjny

Zapis windykacyjny został wprowadzony do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny i niektórych innych ustaw. Zmiana Kodeksu cywilnego weszła w życie z dniem 23 październik 2011 r.
W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny) (art. 9811 § 1 k.c.).
Istota zapisu windykacyjnego sprowadza się do tego, iż z chwilą otwarcia spadku zapisobiorca nabywa ściśle określony składnik majątku spadkodawcy i staje się jego prawowitym właścicielem. Składnikiem tym może być np. samochód. Należy jednakże podkreślić, iż konieczne jest potwierdzenie przez sąd lub notariusza samego faktu nabycia spadku. Jednakże przy zapisie windykacyjnym pominięty zostaje etap dzielenia majątku na części.
Należy wyraźnie podkreślić, iż zapis windykacyjny może być sporządzony tylko przed notariuszem. Wymóg ten ma na celu ograniczenie pomyłek, a także przekazanie woli spadkodawcy w sposób precyzyjny.
Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:
  1. rzecz oznaczona co do tożsamości;
  2. zbywalne prawo majątkowe;
  3. przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne;
  4. ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności.
W drodze zapisu windykacyjnego nie może zostać przekazana określona kwota pieniężna.
Zapis windykacyjny jest bezskuteczny, jeżeli w chwili otwarcia spadku przedmiot zapisu nie należy do spadkodawcy albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia. Jeżeli przedmiotem zapisu jest ustanowienie dla zapisobiercy użytkowania lub służebności, zapis jest bezskuteczny, gdy w chwili otwarcia spadku przedmiot majątkowy, który miał być obciążony użytkowaniem lub służebnością nie należy do spadku albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia.
Zastrzeżenie warunku lub terminu uczynione przy ustanawianiu zapisu windykacyjnego uważa się za nieistniejące. Jeżeli jednak z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia zapis nie zostałby uczyniony, zapis windykacyjny jest nieważny. Przepisów tych nie stosuje się jednak, jeżeli ziszczenie się lub nieziszczenie się warunku albo nadejście terminu nastąpiło przed otwarciem spadku.
Należy Podkreślić, iż zapis windykacyjny nieważny ze względu na zastrzeżenie warunku lub terminu wywołuje skutki zapisu zwykłego uczynionego pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, chyba że co innego wynika z treści testamentu lub z okoliczności.
Spadkodawca może obciążyć zapisem zwykłym osobę, na której rzecz uczynił zapis windykacyjny.
Istotnym jest fakt, iż do zapisu windykacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o powołaniu spadkobiercy, przyjęciu i odrzuceniu spadku, o zdolności do dziedziczenia i o niegodności. Natomiast w sprawach nieuregulowanych w rozdziale Kodeksu cywilnego dotyczącym zapisu windykacyjnego oraz w przepisach szczególnych do zapisu windykacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy o zapisie zwykłym.
Wprowadzenie do Kodeksu cywilnego instytucji zapisu windykacyjnego nie wykluczyło dotychczas stosowanych rozwiązań. Instytucja ta uzupełnia jedynie przepisy prawa spadkowego. W dalszym ciągu w przepisach prawa funkcjonuje zapis zwykły, który nie został wyparty przez zapis windykacyjny. Wynika to z faktu, iż odmienna jest istota tych dwóch instytucji prawnych. zapis windykacyjny ma przede wszystkim na celu ułatwienie i przyspieszenie spraw spadkowych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *