Zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141 z późn. zm.) za wypowiedzeniem mogą być rozwiązane następujące umowy o pracę:
- umowa na czas nieokreślony;
- umowa na okres próbny;
- umowa na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, ale tylko wówczas, gdy strony wcześniej ustanowiły taką możliwość.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca (art. 30 § 21 k.p.).
Pracodawca w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony powinien wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie tej umowy. Ponadto w oświadczeniu tym pracodawca obowiązany jest wskazać pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy (art. 30 § 5 k.p.).
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące;
Ponadto okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas zastępstwa wynosi 3 dni robocze (art. 331 k.p.), umowy o pracę na czas określony trwający dłużej niż 6 miesięcy – 2 tygodnie, pod warunkiem, że strony przewidziały dopuszczalność wypowiedzenia takiej umowy (art. 33 k.p.).
Jeżeli chodzi natomiast o długość okresów wypowiedzenia umów o pracę zawartych na czas nieokreślony to są one następujące:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 3 lata.
Do wskazanych wyżej okresów zatrudnienia, wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła w wyniku przejścia zakładu pracy na nowego pracodawcę, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika (art. 36 § 11 k.p.).
W przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie, strony mogą ustalić w umowie o pracę, że w przypadku, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy, okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc, a w przypadku, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy – 3 miesiące.
Ustawodawca w art. 361 § 1 k.p. przewidział także możliwość skrócenia przez pracodawcę trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. Uprawnienie takie zostało ograniczone tylko do przypadków, gdy wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Okres, za który przysługuje odszkodowanie, wlicza się pracownikowi pozostającemu w tym okresie bez pracy do okresu zatrudnienia.
Wymiar tego zwolnienia uzależniony jest od okresu wypowiedzenia. Jeżeli wynosi on od dwóch tygodni do jednego miesiąca to pracownik ma prawo do dwóch dni zwolnienia na poszukiwanie pracy. Natomiast jeżeli okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące albo został skrócony z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracownika to okres zwolnienia na poszukiwanie pracy wynosi 3 dni robocze.
Istotnym jest także fakt, iż jeżeli pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, reprezentowany jest przez zakładową organizację związkową to pracodawca ma obowiązek zawiadomić ją na piśmie o zamiarze wypowiedzenia wskazanej umowy. Ponadto pracodawca ma obowiązek podać zakładowej organizacji związkowej przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Jeżeli organizacja ta uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia (art. 38 k.p.).
Przepisu o ochronie przedemerytalnej nie stosuje się jednak w przypadku, gdy pracownik uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Przed wypowiedzeniem chronieni są także pracownicy, których nieobecność w pracy jest usprawiedliwiona. wypowiedzenie zawartych z nimi umów o pracę jest niedopuszczalne, chyba że upłynął już okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.