Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t.j. Dz. U. z 2006 r., Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) reguluje wszystkie kwestie związane z opodatkowaniem podatkiem rolnym. Ustawa ta weszła w życie dnia 1 stycznia 1985 r. W ciągu tak długiego okresu obowiązywania do aktu tego wprowadzono liczne nowelizacje. Ostatnia nowelizacja weszła w życie 1 stycznia 2011 r. Wprowadziła ją ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 226, poz. 1475).
W artykule 1 przedmiotowej ustawy podkreślono, iż opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. W przedmiotowej ustawie znajdują się także definicje takich istotnych pojęć dla podatku rolnego, jak gospodarstwo rolne oraz działalność rolnicza. I tak za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej (art. 2 ust. 1 UPodR). Za działalność rolniczą uważa się natomiast produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, roślin ozdobnych, grzybów uprawnych, sadownictwa, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowlę ryb (art. 2 ust. 2 UPodR).
Tak, jak w każdej ustawie, która reguluje opodatkowanie określonym rodzajem podatku, w ustawie o podatku rolnym znajdują się przepisy dotyczące takich kwestii, jak:
- Kto jest podatnikiem podatku rolnego?
- Co stanowi podstawę opodatkowania podatkiem rolnym?
- Ile wynosi podatek rolny za dany rok podatkowy?
- Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
- Kiedy wygasa obowiązek podatkowy?
- Jaki jest organ właściwy w sprawie podatku rolnego?
- Jaki organ ustala wysokość podatku rolnego?
- Jakie są obowiązki podatników podatku rolnego będących osobami fizycznymi, a jakie podatników będących osobami prawnymi?
- Zwolnienia przedmiotowe od podatku rolnego.
- Zwolnienia podmiotowe od podatku rolnego.
- Jakie są ulgi od podatku rolnego?
- Co to jest ulga inwestycyjna i kiedy przysługuje?
- Ulgi i zwolnienia stosowane z urzędu oraz na wniosek podatnika.
- Jakie są przeliczniki powierzchni użytków rolnych?
Istotną kwestię uregulowaną w ustawie o podatku rolnym jest zwolnienie z tego podatku gmin oraz Skarbu Państwa. Natomiast podatnikiem tego podatku mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawne, jak i jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, które posiadają określony tytuł prawny do gruntów.