Umowa spedycji została uregulowana przez ustawodawcę w Ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 794 Kodeksu cywilnego przez umowę spedycji spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem.
Jak słusznie wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie VI ACa 400/2007 czynności podejmowane w ramach umowy spedycji mogą polegać na udzieleniu porad, zawieraniu umów przewozu, sporządzaniu dokumentów przewozowych, odbiorze przesyłki od nadawcy lub przewoźnika, przekazaniu przesyłki odbiorcy. Mogą to być również inne czynności organizacyjnoprawne związane z przewozem, takie jak znalezienie przewoźnika, przygotowanie listów przewozowych, czy też zawarcie umowy przewozu z przewoźnikiem w imieniu zleceniodawcy. Nie jest też wykluczone, że w ramach takich innych czynności organizacyjnych związanych z przewozem, zobowiązanie spedytora będzie polegać na zapłacie przewoźnikowi wynagrodzenia za przewóz.
Stronami umowy spedycji są dający zlecenie (zleceniodawca) i spedytor. Dającym zlecenie jest zwykle wysyłający (nadawca) albo odbiorca przesyłki. Nie może nim być przewoźnik. Spedytorem może być osoba fizyczna lub prawna, uprawniona na podstawie właściwych przepisów administracyjnych do zawodowego i zarobkowego świadczenia usług spedycyjnych. spedytor, który podejmie się wykonania usług związanych z przewozem przesyłki na zlecenie przewoźnika, jest podwykonawcą przewoźnika, a nie stroną umowy spedycji.
Jeżeli do wykonania usług spedycyjnych zobowiąże się osoba niemająca kwalifikacji spedytora albo spedytor w zakresie wykraczającym poza przedmiot działania swego przedsiębiorstwa, to umowa taka nie jest umową spedycji, ale – w zależności od jej przedmiotu – inną umową nazwaną (np. umową przechowania, składu) albo umową nienazwaną, do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu ( art. 750 Kodeksu cywilnego ).
Przedmiotem umowy spedycji jest wysłanie lub odbiór przesyłki ewentualnie świadczenie innych usług związanych z jej przewozem (z wyłączeniem samego przewozu, chociaż spedytor może sam dokonać przewozu – por. art. 800 ). Do usług związanych z przewozem należy wiele czynności faktycznych i prawnych, np. sprawdzenie stanu przesyłki, jej opakowanie, zważenie, sporządzenie dokumentów przewozowych, zawarcie umowy przewozu, dostarczenie przesyłki przewoźnikowi, załatwienie formalności celnych, konwojowanie, przechowanie, składowanie, odbiór przesyłki i inne. Usługi spedycyjne obejmują też fachową pomoc w obsłudze przewozu. Pomoc ta z reguły powinna obejmować także udzielenie porad co do sporządzenia dokumentów handlowych związanych z przewozem w taki sposób, jaki jest niezbędny do uniknięcia trudności w odbiorze przesyłki (wyrok SN z 18 stycznia 1971 r., I CR 566/70 , LexPolonica nr 296711, OSPiKA 1972, nr 4, poz. 72).
Niektóre z usług spedytora mają doprowadzić do określonego rezultatu, np. dostarczenia przesyłki odbiorcy, a niektóre polegają na obowiązku starannego działania, np. czynności potrzebne do zabezpieczenia praw dającego zlecenie.
Konkretna umowa spedycji może obejmować szerszy lub węższy zakres usług spedycyjnych.
Może dotyczyć zarówno całego kompleksu tych usług, jak i jednej określonej usługi. Powstają wątpliwości wtedy, gdy usługa spedycyjna ma polegać wyłącznie na czynności, której wykonanie mieści się w ramach uregulowanej w Kodeksie cywilnym umowy przechowania czy składu. Wydaje się, że wówczas nie wchodzi w grę umowa spedycji, ale umowa przechowania lub składu (J. Rajski, Umowa spedycji w ujęciu Kodeksu cywilnego…, s. 117; Z. Kwaśniewski, Umowa spedycji…, s. 52; inaczej W. Górski, w: System…, s. 592, według którego jest to umowa spedycji, do której posiłkowo mogą znaleźć zastosowanie przepisy o zleceniu, ale nie przepisy normujące inny rodzaj umowy).
Kodeks cywilny nie zastrzega dla umowy spedycji żadnej szczególnej formy. Umowa ta może zostać zawarta przez każde zachowanie się stron, które ujawnia ich wolę w sposób dostateczny