Zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowa o dzieło to umowa, w której przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. podatek od umowy o dzieło reguluje ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Od osiąganego dochodu każda osoba fizyczna obowiązana jest zapłacić podatek.
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych umowa o dzieło stanowi źródło przychodów, ponieważ jest działalnością wykonywaną osobiście.
Na podstawie art. 13 pkt 8 UPodDoch za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
- osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej;
- właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością
– z wyjątkiem jednak przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskiwanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychodów z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.
Jeżeli chodzi natomiast o koszty uzyskania przychodów, którymi są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów to są one następujące:
- 50 % uzyskanego przychodu w przypadku, gdy dzieło objęte jest korzystaniem przez jego wykonawcę z praw autorskich i z praw pokrewnych;
- 20 % uzyskanego przychodu w pozostałych przypadkach.
Co do zasady wykonawca umowy o dzieło nie podlega ani obowiązkowym ani dobrowolnym ubezpieczeniom społecznym.
Od zasady tej przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) przewidują jednak wyjątek. Dotyczy on umowy o dzieło zawartej z własnym pracownikiem. W przypadku tym w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło (art. 18 ust. 1a UbezSpołU).
Zgodnie z art. 27 ust. 1 UPodDoch podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali:
| Podstawa obliczenia podatku w złotych |
Podatek wynosi |
|
| ponad | do | |
| 85.528 | 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr | |
| 85.528 | 14.839 zł 02 gr + 32 % nadwyżki ponad 85.528 zł | |
Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych pobierana jest zawsze od umowy o dzieło.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 UPodDoch osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które zawierają umowy o dzieło z osobami nie prowadzącymi działalności gospodarczej są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 UPodDoch najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 UPodDoch.
Należy podkreślić jednak, iż zgodnie z art. 41 ust. 2 UPodDoch płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej.
Imienne informacje o wysokości osiągniętego dochodu płatnicy obowiązani są wykazać w formularzu PIT-11. Formularz ten powinien być wystawiony, wysłany do podatnika i jego urzędu skarbowego do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Następnie dochód ten podatnik obowiązany jest wykazać w swoim rocznym zeznaniu podatkowym, które powinno być złożone do dnia 30 kwietnia.