Umowa licencyjna polega na upoważnieniu licencjobiorcy przez licencjodawcę do korzystania z utworu w zakresie, który został wskazany w treści tej umowy. Zakres ten wyznaczony jest przez tzw. pola eksploatacji. Ponadto w umowie licencyjnej powinno się wskazać:
- czas i miejsce korzystania z utworu;
- wynagrodzenie za korzystanie z utworu.
Należy podkreślić, iż na skutek zawarcia umowy licencyjnej następuje ograniczenie autorskich praw majątkowych przysługujących licencjodawcy na rzecz licencjobiorcy. Ograniczenie to wyznaczone jest przez pola eksploatacji.
Jeżeli w umowie nie zastrzeżono, iż ma ona na celu przeniesienie autorskich praw majątkowych to domniemywa się, iż jest to umowa licencyjna.
Przedmiot umowy licencyjnej
Przedmiotem umowy licencyjnej jest utwór. Jest to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.). W szczególności przedmiotem umowy licencyjnej mogą być utwory:
- wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
- plastyczne;
- fotograficzne;
- lutnicze;
- wzornictwa przemysłowego;
- architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
- muzyczne i słowno-muzyczne;
- sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
- audiowizualne (w tym filmowe).
Licencjodawcą może być wyłącznie podmiot, któremu przysługują autorskie prawa majątkowe do utworu będącego przedmiotem umowy licencyjnej.
W przypadku, gdy autorskie prawa majątkowe do jednego utworu przysługują kilku podmiotom muszą oni występować wspólnie w umowie jako jedna jej strona. Natomiast licencjobiorcą może być każdy podmiot.
Rodzaje licencji
Przepisy prawa wyróżniają następujące rodzaje licencji:
- licencję wyłączną;
- licencję niewyłączną.
W umowie licencyjnej wyłącznej podmiot udzielający licencji zobowiązuje się do nieudzielania jej na tym samym polu eksploatacji innym podmiotom. Natomiast umowa licencyjna niewyłączna to umowa, w której licencjodawca nie zostaje ograniczony w możliwości zawierania innych umów licencyjnych dotyczących tego samego utworu z innymi podmiotami na tym samym polu eksploatacji.
Jeżeli w umowie licencyjnej wyraźnie nie zaznaczono, jakiego rodzaju licencji dotyczy przyjmuje się, że odnosi się do licencji niewyłącznej.
Jeżeli chodzi natomiast o wymaganą przez przepisy prawa formę umowy licencyjnej to zależy ona od rodzaju licencji:
- przy licencji wyłącznej – wymagana jest forma pisemna pod rygorem nieważności;
- przy licencji niewyłącznej – dozwolona jest dowolna forma, nawet ustna.
Przepisy prawa autorskiego regulują także kwestie sublicencji. Jest to każda licencja udzielona przez licencjobiorcę. Sublicencja może być udzielona jedynie wówczas, gdy możliwość taką przewidziano w umowie licencyjnej.
Czas trwania licencji i możliwość jej wcześniejszego wypowiedzenia
Licencja może być udzielona na czas oznaczony lub nieoznaczony.
Umowa licencyjna uprawnia do korzystania z utworu w okresie pięciu lat na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę, chyba że w umowie postanowiono inaczej. Po upływie powyższego terminu prawo uzyskane na podstawie umowy licencyjnej wygasa.
Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, a licencji udzielono na czas nieoznaczony, twórca może ją wypowiedzieć z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku na rok naprzód, na koniec roku kalendarzowego. Natomiast, gdy licencję udzielono na czas oznaczony, nie można jej swobodnie wypowiedzieć w każdym czasie. Możliwość wypowiedzenia ograniczona jest jedynie do ważnych powodów.
Licencję udzieloną na okres dłuższy niż pięć lat uważa się, po upływie tego terminu, za udzieloną na czas nieoznaczony (art. 68 ust. 2 UPrAut).
Zakres terytorialny obowiązywania licencji
W przypadku, gdy strony w umowie licencyjnej nie postanowią inaczej, licencja uprawnia do korzystania z utworu na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę.