Zamierzam zawrzeć związek małżeński z obcokrajowcem – obywatelem Iraku. Mój narzeczony posiada wizę na 3 miesiące, jednak obawiam się, że w tak krótkim terminie nie zdołamy załatwić wszystkich formalności. Czy po przyjeździe mojego narzeczonego do Polski istnieje możliwość legalnego przedłużenia pobytu w Polsce ? Jakie rozwiązanie Państwa zdaniem jest najlepsze – poza zawarciem związku małżeńskiego w Iraku.
Monika
Teoretycznie istnieje możliwość domknięcia wszystkich formalności w terminie trzech miesięcy, jednakże dużo zależy tutaj od Sądu Rejonowego w szczególności jak szybko wyda postanowienie o braku przeciwwskazań do zawarcia związku małżeńskiego z Panią.
W mojej ocenie zasadne byłoby skorzystania bądź z możliwości przedłużenia wizy lub wystąpienie z wnioskiem o zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony.
Przedłużenie wizy
Cudzoziemiec, który zamierza przedłużyć pobyt na podstawie wizy Schengen lub wizy krajowej, jest obowiązany złożyć wniosek o przedłużenie wizy co najmniej 3 dni przed upływem okresu pobytu oznaczonego w posiadanej wizie.
Cudzoziemcowi przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej można przedłużyć okres ważności wydanej wizy krajowej lub okres pobytu objęty tą wizą, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
- przemawia za tym ważny interes zawodowy lub osobisty cudzoziemca albo względy humanitarne, uniemożliwiające mu opuszczenie tego terytorium przed upływem terminu ważności wizy krajowej lub przed końcem objętego tą wizą dozwolonego okresu pobytu;
- zdarzenia, które są przyczyną ubiegania się o przedłużenie wizy krajowej, wystąpiły niezależnie od woli cudzoziemca i nie były możliwe do przewidzenia w dniu składania wniosku o wydanie wizy krajowej;
- okoliczności sprawy nie wskazują, że cel pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie inny niż deklarowany;
- nie zachodzą okoliczności, z powodu których odmawia się wydania wizy krajowej.
Wizę krajową można przedłużyć jednokrotnie, przy czym okres pobytu na podstawie przedłużonej wizy krajowej nie może przekraczać okresu pobytu przewidzianego dla wizy krajowej. Niestety nie ma Pani gwarancji, iż w terminie 6 miesięcy Sąd rozpozna wniosek o zwolnieniu cudzoziemca z obowiązku przedstawienia zaświadczenia.
Wniosek o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania.
Jeżeli termin do złożenia wniosku został zachowany, właściwy organ zamieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla, który potwierdza złożenie wniosku o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej.
Jeżeli termin do złożenia wniosku został zachowany i wniosek nie zawiera braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do czasu wydania decyzji ostatecznej w sprawie przedłużenia wizy Schengen lub wizy krajowej.
Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony
W mojej ocenie w opisanym przypadku staranie się o zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony będzie lepszym rozwiązaniem i co ważniejsze zapewni załatwienie wszelkich formalności związanych z zawarciem związku małżeńskiego.
Zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udziela się z powodów wymienionych w art. 53 Ustawy o cudzoziemcach. Jednakże art. 53a Ustawy o cudzoziemcach daje możliwość udzielenia zezwolenia na zamieszkanie również cudzoziemcowi, który wykaże, iż zachodzą inne okoliczności niż wymienione w ustawie uzasadniające udzielenie zezwolenie na zamieszkanie.
Jedną z takich przesłanej jest narzeczeństwo czy też życie w konkubinacie. Konkubinat jest to trwały związek kobiety i mężczyzny, nie zawiązywany w sposób formalny (zob. Tadeusz Smyczyński, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2005, str. 2). Jest to tzw. `rodzina oparta na faktycznym pożyciu`; rodzinna grupa społeczna; pozwalająca realizować te same funkcje co związek formalny – oparty na małżeństwie, czyli funkcję emocjonalno – ekspresyjną, funkcję seksualną, prokreacyjną, gospodarczą, wychowawczo – socjalizacyjną oraz opiekuńczą.
Sięgając do orzecznictwa Sądu Najwyższego, należy zauważyć, iż jako signum specificum konkubinatu została wyróżniona jego trwałość i wynikające z jej istnienie ogniska domowego, cechującego się duchową, fizyczną i ekonomiczną więzią, łączącą przedstawicieli obojga płci. Zgodnie ze stanowiskiem SN, zewnętrznym przejawem owej trwałości jest pożycie fizyczne, wspólne zamieszkiwanie partnerów oraz prowadzenie przez nich wspólnego gospodarstwa domowego (por. wyr. SN z 5.12.1997 r., II CKN 485/97).
Jak słusznie wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 czerwca 2006 roku w sprawie V SA/Wa 552/06 Zgodnie z art. 53 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony można udzielić cudzoziemcowi, który „wykaże, że zachodzą inne, niż określone w ust. 1, okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące oraz że posiada środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na tym terytorium”. Tak więc Prezes Urzędu do Spraw Repatriacji i Cudzoziemców, powołując się w zaskarżonej decyzji na art. 57 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i rozpatrując sprawę skarżącej w kontekście „wymogów, o których mowa w art. 53”, powinien był zbadać i ocenić również to, czy podnoszony przez nią fakt wieloletniego pozostawania w nieformalnym, trwałym związku z obywatelem polskim, sprawowania opieki nad jego dzieckiem, może stanowić taką właśnie „inną” okoliczność „uzasadniającą” jej zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz ocenić, czy pozostając od wielu lat na utrzymaniu konkubenta mającego stałe dochody przekraczające 4 tys. zł posiada ona „środki finansowe niezbędne do pokrycia kosztów pobytu na tym terytorium” w rozumieniu przepisu art. 53 ust. 4 ustawy. Tymczasem w toku prowadzonego w niniejszej sprawie postępowania kwestia „słusznego interesu” skarżącej, w zasadzie w ogóle nie była rozważana. Brak jakichkolwiek rozważań, które dotyczyłyby zindywidualizowanej oceny „słusznego interesu” skarżącej nie tylko narusza zasadę postępowania wynikającą z art. 7 Kpa, lecz także godzi w ustanowioną w Konstytucji RP zasadę ochrony rodziny i rodzicielstwa – wartościom podlegającym ochronie prawnej tak w prawie polskim, jak i międzynarodowym.