Weksel uregulowany jest w ustawie z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.).
Przyjęcie weksla
Posiadacz weksla albo nawet każdy, kto ten weksel ma, może aż do terminu płatności przedstawić go do przyjęcia trasatowi w jego miejscu zamieszkania (art. 21 PrWeks).
Przepisy prawa przyznają wystawcy weksla uprawnienie do zastrzeżenia w każdym wekslu, że ma być on przedstawiony do przyjęcia z oznaczeniem lub bez oznaczenia terminu. Ponadto wystawca może w wekslu zabronić przedstawienia do przyjęcia. Nie dotyczy to jednak weksla:
- płatnego u osoby trzeciej;
- płatnego w innej miejscowości niż ta, w której trasat ma miejsce zamieszkania;
- płatnego w pewien czas po okazaniu.
Wystawca może również zastrzec, że przedstawienie do przyjęcia nie może nastąpić przed dniem oznaczonym. Natomiast każdy indosant może zastrzec, że weksel ma być przedstawiony do przyjęcia, z oznaczeniem lub bez oznaczenia terminu, chyba że wystawca zabronił przedstawienia do przyjęcia.
Weksel, płatny w pewien czas po okazaniu, powinien być przedstawiony do przyjęcia w ciągu roku od dnia wystawienia (art. 23 PrWeks).
Wystawca może jednak oznaczyć krótszy lub dłuższy termin, a indosanci mogą terminy te skrócić.
Na podstawie art. 24 PrWeks trasat może żądać, aby mu weksel przedstawiono ponownie do przyjęcia nazajutrz po pierwszym przedstawieniu. Osoby zainteresowane mają prawo podnosić zarzut, że nie uczyniono zadość żądaniu terminu jedynie wówczas, gdy żądanie stwierdzono w proteście. Posiadacz nie ma obowiązku pozostawienia w ręku trasata weksla, przedstawionego do przyjęcia.
Przyjęcie pisze się na wekslu. Oznacza się je wyrazem „przyjęty” lub innym równoznacznym wyrazem. Przyjęcie podpisuje trasat. Należy podkreślić, iż sam podpis trasata na przedniej stronie weksla oznacza przyjęcie.
Gdy weksel jest płatny w pewien czas po okazaniu lub gdy wskutek szczególnego zastrzeżenia ma być przedstawiony do przyjęcia w terminie oznaczonym, przyjęcie powinno być datowane dniem jego dokonania, chyba że posiadacz żąda, aby było datowane dniem przedstawienia. W celu zachowania praw do zwrotnego poszukiwania przeciwko indosantom i wystawcy, posiadacz powinien stwierdzić brak daty przez protest, dokonany we właściwym czasie.
Przyjęcie powinno być bezwarunkowe. Można je jednak ograniczyć do części sumy wekslowej (art. 26 PrWeks).
Każde inne odstąpienie od treści weksla, zamieszczone w przyjęciu, uważa się za odmowę przyjęcia. Akceptant odpowiada według treści swego przyjęcia.
Jeżeli wystawca podał w wekslu miejsce zapłaty odmienne od miejsca zamieszkania bez oznaczenia osoby, u której zapłata powinna być dokonana, trasat może w przyjęciu oznaczyć tę osobę. W braku tego oznaczenia uważa się, że akceptant sam zobowiązał się zapłacić w miejscu zapłaty. Natomiast, gdy weksel płatny jest w miejscu zamieszkania trasata, może on w przyjęciu wskazać adres w tym samym miejscu, gdzie zapłata powinna być dokonana.
Przez przyjęcie trasat zobowiązuje się do zapłacenia weksla w terminie płatności (art. 28 PrWeks).
W razie niezapłacenia służy posiadaczowi weksla, chociażby był wystawcą, bezpośrednie roszczenie z weksla przeciw akceptantowi o wszystko, czego żądać można na podstawie art. 48 i 49 PrWeks.
Jeżeli trasat przekreślił przyjęcie przed zwróceniem weksla, uważa się, że przyjęcia odmówił. Aż do dowodu przeciwnego uważa się przekreślenie za dokonane przed zwróceniem weksla. Jeżeli jednak trasat zawiadomił pisemnie o przyjęciu posiadacza weksla lub kogokolwiek z podpisanych na wekslu, odpowiada wobec nich według treści swego przyjęcia.
Poręczenie wekslowe
Poręczenie wekslowe określane jest w przepisach prawa jako aval.
Zapłatę weksla można zabezpieczyć poręczeniem wekslowym co do całości sumy wekslowej lub co do jej części (art. 30 PrWeks).
Poręczenie może dać osoba trzecia lub nawet osoba, podpisana na wekslu.
Zastrzeżenie, że poręczenie wekslowe jest ograniczone terminem końcowym, jest bezskuteczne; nie powoduje ono nieważności tego poręczenia (Uchwała SN z dnia 29 listopada 2005 r., III CZP 107/05).
Poręczyciele wekslowi nie mogą skutecznie odwołać poręczenia również wtedy, gdy dotyczy ono weksla niezupełnego, nie zawierającego oznaczenia w chwili jego wystawienia sumy wekslowej i daty płatności, ale stanowiącego bezterminowe zabezpieczenie przyszłego długu wystawcy weksla (Wyrok SN z dnia 16 października 1985 r., IV PR 217/85).
Poręczenie umieszcza się na wekslu albo na przedłużku. Oznacza się je wyrazem „poręczam” lub innym zwrotem równoznacznym. Poręczenie podpisuje poręczyciel. Należy podkreślić, iż sam podpis na przedniej stronie weksla uważa się za udzielenie poręczenia. Nie dotyczy to jednak przypadku, gdy jest to podpis wystawcy lub trasata.
Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano. W braku takiej wskazówki uważa się, że poręczenia udzielono za wystawcę.
Dokument zatytułowany „poręczenie wekslowe” nie powoduje odpowiedzialności z art. 32 Prawa wekslowego, gdyż prawo polskie wyłącza możliwość udzielenia poręczenia wekslowego w oddzielnym dokumencie (art. 31 Prawa wekslowego). Treść takiego dokumentu pozostaje zatem bez znaczenia dla odpowiedzialności osoby, która na odwrocie weksla wpisała słowo „poręczam” i złożyła podpis (Wyrok SN z dnia 5 września 1997 r., III CKN 158/97).
Poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył (art. 32 PrWeks).
Istotnym jest fakt, iż zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej.
Poręczyciel wekslowy, który zapłacił weksel, nabywa prawa, wynikające z weksla, przeciw osobie, za którą poręczył, i przeciw tym, którzy wobec tej osoby odpowiadają z weksla.
Poręczyciel wekslowy może uchylić się od skutków prawnych udzielonego poręczenia, jeśli działanie remitenta nosi cechy podstępu (Wyrok SN z dnia 10 października 2000 r., V CKN 98/00).