Do przedawnienia roszczeń bankowych mają zastosowanie ogólne przepisy o przedawnieniu roszczeń zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Do roszczeń banku wynikających z udzielonego kredytu bankowego stosuje się przepis art. 118 k.c. Zgodnie z nim, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Roszczenie banku dotyczące zwrotu kredytu bankowego wynika z prowadzonej przez bank działalności gospodarczej.
Roszczenie banku dotyczące zwrotu kredytu bankowego przedawnia się z upływem lat trzech.
Wskazany termin przedawnienia ma zastosowanie niezależnie od tego, czy kredytobiorcą był konsument, czy też przedsiębiorca. Wynika to z faktu, iż w tym przypadku istotne znaczenie ma jedynie okoliczność, iż wskazane roszczenie banku jest roszczeniem związanym z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Należy podkreślić, iż bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli gdy minął termin jego płatności (Wyrok SN z dnia 29 kwietnia 2009 r., II CSK 625/08).
W związku z powyższym poszczególne raty kredytu ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat licząc od dnia, w którym kredytobiorca powinien spłacić ratę zgodnie z zawartą z bankiem umową kredytową. Należy wyraźnie podkreślić, iż termin przedawnienia biegnie oddzielnie dla każdej z rat.
Jednakże zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może wypowiedzieć umowę kredytu. W przypadku takim całość niespłaconego kredytu staje się wymagalna. Wraz z upływem terminu wypowiedzenia umowy kredytu raty, które nie były jeszcze wymagalne stają się natychmiast wymagalne. Raty te ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat licząc od dnia, w którym upłynął termin wypowiedzenia umowy kredytu. Termin wypowiedzenia, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni.
W pewnych sytuacjach roszczenie banku może przedawnić się po upływie 10 lat.
Z sytuacją taką mamy do czynienie wówczas, gdy bank wszczął postępowanie, którego celem jest dochodzenie roszczeń przed sądem. Zgodnie bowiem z przepisem art. 125 § 1 k.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli jednak stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.
Istotnym jest ponadto fakt, iż bieg przedawnienia roszczeń bankowych może ulec przerwaniu. Zgodnie z przepisem art. 123 § 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się:
- przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
- przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
- przez wszczęcie mediacji.
Roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych (art. 731 k.c.).
Należy wyraźnie podkreślić, iż w przypadku, gdy nie wystąpiły okoliczności powodujące przerwanie biegu przedawnienia, a także wówczas, gdy roszczenie banku nie zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem, to kredytobiorca może po upływie 3 lat od dnia wymagalności roszczenia odmówić zapłaty podnosząc zarzut przedawnienia.