Zgodnie z art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
Petitum pozwu o rozwód
Pozew o rozwód winien spełniać wymagania dotyczące pism procesowych oraz pozwów wynikające z przepisów kodeksu postępowania cywilnego. W pozwie o rozwód w pierwszej kolejności należy wskazać, iż strona wnosi o orzeczenie rozwodu wraz z wskazaniem czy ma to być orzeczenie rozwodu z orzeczeniem winny lub bez orzekania o Wienie.
Wnoszę o rozwiązanie przez rozwód z zaniechaniem orzekania o winie małżeństwa powoda Jana Kowalskiego z powódką Marią Kowalską zawartego dnia 4 maja 1995 r. przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w Krakowie (nr aktu małżeństwa …………………).
Ponadto zgodnie z treścią art. 58 Kodeksu rodzinnego w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
W tym zakresie więc Powód musi również złożyć stosowne wnioski procesowe a w przypadku kontaktów z dzieckiem warto przedstawić porozumienie stron co do zakresu i sposobu kontaktów z małoletnimi dziećmi
Wnoszę o zobowiązanie pozwanego do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania syna Piotra Kowala w kwocie 1.200 zł miesięcznie, płatnej do rąk powódki do dnia 10 każdego miesiąca z góry, poczynając od 1 marca 2009 r., z ustawowymi odsetkami od dnia opóźnienia w płatności każdej raty, obciążając powódkę pozostałymi kosztami utrzymania dziecka oraz osobistymi staraniami o jego wychowanie.
W pozwie o rozwód można zamieścić w zależności od sytuacji również inne wnioski przewidziane w przepisach Kodeksu rodzinnego tj.:
- Wniosek o dokonanie podziału majątku dorobkowego – art. 58§3 Kro na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu;
- Wniosek o orzeczenie sposobu korzystania z wspólnego mieszkania – art. 58§2 Kro jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
Uzasadnienie pozwu o rozwód
W uzasadnieniu należy w pierwszej kolejności wskazać datę i miejsce zawarcia związku małżeńskiego a nadto jeśli strony posiadają małoletnie dzieci również wskazać ich imiona i nazwiska oraz daty urodzenia.
W dalszej kolejności należy opisać sytuację stron w szczególności wskazać od kiedy pomiędzy stronami ustały więzi rodzinne: więź emocjonalna, więź gospodarcza oraz fizyczna.
W przypadku gdy żądamy orzeczenia wyłącznej winy drugiej strony procesu rozwodowego należy również uzasadnić nasze żądanie oraz wskazać na tę okoliczność dowody.
Jeśli w postępowaniu rozwodowym sąd również będzie orzekał o alimentach na małoletnie dzieci należy również powołać dowody na okoliczność kosztów wychowania dzieci oraz sytuacji majątkowej rodziców oraz ich możliwości finansowych.
Należy przy tym pamiętać, iż zgodnie z regułą zawartą w art. 6 Kodeksu cywilnego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.
Istotne jest również, iż orzeczenie co do wysokości alimentów na małoletnie dzieci w sprawie o rozwód jest niezmiernie istotne bowiem będzie ono kształtowa ten stosunek przez cały okres pobierania przez dziecko renty alimentacyjnej. W przyszłości będzie można się domagać jedynie podwyższenia alimentów na zasadach wskazanych w art. 138 Kodeksu rodzinnego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.
Jak wskazał w tym zakresie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie o sygnaturze I CKN 274/99 podstawą powództwa z art. 138 kro mogłaby być tylko zmiana stosunków, o ile zmiana taka nastąpiłaby po uprawomocnieniu się poprzedniego wyroku w którym zasądzono na rzecz pozwanego tytułem alimentów po 70 zł miesięcznie. Żądanie uchylenia tych alimentów mogłaby przy tym uzasadniać jedynie zmiana stosunków polegająca na całkowitym ustaniu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego bądź na uzyskaniu przez uprawnionego zdolności do samodzielnego utrzymania się.
Sąd właściwy dla rozpoznania pozwu rozwodowego
Powództwo o rozwód wytacza się wyłącznie przed sąd okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
Do spełnienia warunku posiadania miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w okręgu sądu, w którym małżonkowie mieli ostatnie zamieszkanie, nie jest wymagane, aby jedno z małżonków stale mieszkało albo zwykle przebywało w miejscu ostatniego zamieszkania, wystarczy miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w którejkolwiek miejscowości okręgu tego sądu (por. orz. SN z 16 czerwca 1951 r., C. 428/51 , LexPolonica nr 395238, OSN 1953, nr 3, poz. 62).
Opłata sądowa od pozwu rozwodowego
Zgodnie z art. 26 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłatę stałą w kwocie 600 złotych pobiera się od pozwu o rozwód.
Opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Opłatę sądową od pozwu rozwodowego można uiścić w znakach sądowych lub na rachunek sądu właściwego dla rozpoznania powództwa o rozwód.