Zgodnie z ustawą z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), jeżeli kupowany samochód ma wartość co najmniej 1000 zł należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych.
Od podatku od czynności cywilnoprawnych zwolniona jest sprzedaż rzeczy ruchomych, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł (art. 9 pkt 6 UPCC).
Należy podkreślić, iż obowiązek zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych obciąża różne osoby w zależności od tego, od kogo zakupiony został samochód. Mianowicie w przypadku, gdy samochód został zakupiony od osoby prywatnej, która nie jest płatnikiem podatku VAT obowiązek zapłaty podatku spoczywać będzie na kupującym. Jest tylko jedna kategoria osób, która będzie wówczas zwolniona z obowiązku zapłaty wskazanego podatku. Są to, zgodnie z art. 8 pkt 6 UPCC, osoby nabywające na potrzeby własne samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu. Natomiast w sytuacji, gdy auto zostało kupione w salonie lub w komisie nabywca samochodu zwolniony jest z obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. podatek od towarów i usług jest wówczas wliczony do ceny pojazdu.
Kupujący obowiązany jest zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych w ciągu czternastu dni od daty zawarcia umowy kupna sprzedaży samochodu (art. 10 ust. 1 UPCC).
Istotnym jest fakt, iż na organy podatkowe nie został nałożony obowiązek poinformowania nabywcy samochodu o spoczywającym na nim obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa nabywanego samochodu.
Stawka podatku od umowy kupna sprzedaży samochodu wynosi 2% (art. 7 ust. 1 pkt 1a UPCC).
Deklaracja podatkowa
W przypadku, gdy właścicielem samochodu ma być tylko jedna osoba – należy wypełnić druk PCC-3. Natomiast, jeżeli nabywców jest więcej należy dołączyć dodatkowo formularz PCC-3/A wskazujący informacje o pozostałych uczestnikach umowy kupna sprzedaży samochodu. Powyższe formularze podatkowe dostępne są w oddziałach urzędów skarbowych oraz w Internecie.
Jeżeli chodzi o wypełnianie wskazanych formularzy istotne są dwie kwestie. Po pierwsze, jako datę powstania obowiązku podatkowego należy wskazać datę zawarcia umowy kupna sprzedaży samochodu, a nie dzień wypełniania formularza. Po drugie, bardzo duże znaczenie ma właściwe wskazanie wartości rynkowej pojazdu. Wartość tą ustala się w oparciu o następujące kryteria:
- marka;
- model;
- rocznik;
- stan techniczny
- miejsce zakupu.
Aby w sposób właściwy określić wartość rynkową zakupionego auta należałoby zrobić rekonesans, poszukując np. w Internecie cen podobnych do zakupionego modeli samochodu. Biorąc za podstawę średnią cenę kupujący powinien obliczyć 2% wartości podatku od czynności cywilnoprawnych.
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów (art. 6 ust. 2 UPCC).
W przypadku, gdy podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli podatnik, pomimo tego wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy.
Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego w celu ustalenia wartości rynkowej samochodu, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33 % od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 3 UPCC).
Zamiana pojazdów
Należy podkreślić, iż wskazane wyżej przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, które dotyczą obowiązku podatkowego stosuje się także w przypadku zamiany pojazdów między właścicielami. Podmioty te nie zawierają wówczas umowy sprzedaży. W powyższej sytuacji obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych obciąża obie strony transakcji.