Podatek liniowy inaczej nazywany jest także podatkiem płaskim. Jest to metoda obliczania podatku, zgodnie z którą wysokość należnego podatku jest wprost proporcjonalna do wielkości podstawy opodatkowania.
Kto może być opodatkowany podatkiem liniowym ?
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z poen. zm.) podatnicy osiągający dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz podatnicy, którzy dochody z działów specjalnych produkcji rolnej ustalają na podstawie prowadzonych ksiąg, mogą wybrać sposób opodatkowania tych dochodów podatkiem liniowym. W przypadku pierwszych ze wskazanych podatników powinni oni złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemne oświadczenie o wyborze tego sposobu opodatkowania. Jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, oświadczenie może złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a jeżeli podatnik nie złożył oświadczenia na podstawie tych przepisów – pisemne oświadczenie składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Natomiast podatnicy osiągający dochody z działów specjalnych produkcji rolnej, którzy chcą być opodatkowani podatkiem liniowym, obowiązani są do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej w trakcie roku podatkowego – w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności.
W przypadku, gdy podatnik, który wybrał sposób opodatkowania podatkiem liniowym uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania podatkiem liniowym i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.
Należy podkreślić, iż wybór sposobu opodatkowania dokonany w oświadczeniu dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 stycznia roku podatkowego, zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania lub złoży w tym terminie pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.
Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie i jest wspólnikiem spółki lub spółek niemających osobowości prawnej lub jest wspólnikiem spółek niemających osobowości prawnej wybór opodatkowania w formie podatku liniowego dotyczy wszystkich form prowadzenia tej działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zasady podatku liniowego
Podatek liniowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Podstawą obliczenia podatku jest dochód ustalony zgodnie z przepisami przedmiotowej ustawy. Dochód ten podatnicy mogą pomniejszać o:
- składki na ubezpieczenie społeczne:
- zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących;
- zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej;
- wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane przez podatnika w roku podatkowym, do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia
Wyżej wskazane składki na ubezpieczenie społeczne oraz wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały:
- zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub
- odliczone od dochodów opodatkowanych według skali podatkowej lub
- odliczone od przychodów na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub
- zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Odliczenia wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego należy dokonywać w zeznaniu podatkowym.
Jeżeli podatnik podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a dochody te nie są zwolnione od opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub gdy z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie. Zasady te stosuje się także do podatnika podlegającego nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, który uzyskuje wyłącznie dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie są zwolnione od podatku dochodowego na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, lub gdy z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, opodatkowanych podatkiem liniowym nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych w art. 27 oraz art. 30b i 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.