Prawo cywilne

Płatność weksla

Płatność weksla uregulowana jest w ustawie z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.).
Weksel może być płatny:
  1. za okazaniem;
  2. w pewien czas po okazaniu;
  3. w pewien czas po dacie;
  4. w oznaczonym dniu.
Należy podkreślić, iż weksle z innymi niż wskazane wyżej terminami płatności lub z kilku następującymi po sobie terminami są nieważne.
Weksel za okazaniem jest płatny przy przedstawieniu (art. 34 PrWeks).
Weksel powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu roku od dnia wystawienia. Wystawca może jednak oznaczyć krótszy lub dłuższy termin. Indosanci mogą terminy te skrócić. Wystawca może ponadto zastrzec, że weksel, płatny za okazaniem, nie może być przedstawiony do zapłaty przed oznaczonym dniem. W tym przypadku termin do przedstawienia biegnie od oznaczonego dnia.
Termin płatności weksla, płatnego w pewien czas po okazaniu, określa się według daty przyjęcia lub według daty protestu (art. 35 PrWeks).
Jeżeli jednak nie było protestu, przyjęcie niedatowane uważa się wobec akceptanta za dokonane w ostatnim dniu terminu, wyznaczonego do przedstawienia.
W przypadku, gdy termin płatności weksla jest oznaczony na jeden miesiąc lub na więcej miesięcy po dacie lub po okazaniu, weksel ten jest płatny w odpowiednim dniu tego miesiąca, w którym zapłata ma być dokonana. W braku takiego dnia weksel jest płatny w ostatnim dniu tego miesiąca.
Jeżeli termin płatności weksla jest oznaczony na jeden miesiąc lub na więcej miesięcy i pół miesiąca po dacie lub po okazaniu, liczy się najpierw całe miesiące.
Jeżeli płatność weksla jest oznaczona na początek, na środek (np. połowę stycznia, połowę lutego itd.) lub na koniec miesiąca, należy przez to rozumieć pierwszy, piętnasty lub ostatni dzień miesiąca. Natomiast określenie „osiem dni” lub „piętnaście dni” wyraża nie jeden lub dwa tygodnie, lecz okres całych ośmiu lub piętnastu dni, a określenie „pół miesiąca” oznacza piętnaście dni.
Gdy weksel jest płatny w oznaczonym dniu w miejscu, gdzie obowiązuje kalendarz odmienny od kalendarza miejsca wystawienia, uważa się datę płatności za określoną według kalendarza miejsca płatności (art. 37 PrWeks).
Przy wekslu, przekazanym z jednego miejsca na inne, w którym obowiązuje kalendarz odmienny, a płatnym w pewien czas po dacie, przelicza się dzień wystawienia na dzień, odpowiadający kalendarzowi miejsca płatności, i według tego oznacza się termin płatności. Zasadę tą stosuje się także do obliczania terminów przedstawienia weksli. Należy podkreślić jednak, iż powyższych zasad nie stosuje się w przypadku, gdy z zastrzeżenia zawartego w wekslu lub w ogóle z jego treści wynika, że chciano zastosować inne zasady.
Na podstawie art. 38 PrWeks posiadacz weksla, płatnego w oznaczonym dniu albo w pewien czas po dacie lub po okazaniu, powinien przedstawić go do zapłaty bądź w pierwszym dniu, w którym można wymagać zapłaty, bądź w jednym z dwóch następnych dni powszednich. Przedstawienie weksla w izbie rozrachunkowej jest równoznaczne z przedstawieniem do zapłaty.
Przedstawienie weksla do zapłaty, przewidziane art. 38 PrWeks, następuje także w sytuacji, gdy posiadacz weksla umożliwi trasatowi (wystawcy weksla własnego) zapoznanie się z oryginałem weksla w miejscu jego płatności (Wyrok SN z dnia 21 marca 2001 r., III CKN 322/00).
Przepisy prawa ustanawiają następujące zasady dotyczące zapłaty weksla:
  1. trasat może przy zapłacie żądać wydania weksla pokwitowanego przez posiadacza;
  2. posiadacz nie może odmówić przyjęcia zapłaty częściowej;
  3. w razie zapłaty częściowej trasat może żądać wzmianki o niej na wekslu i osobnego pokwitowania;
  4. posiadacz weksla nie ma obowiązku przyjmowania zapłaty przed terminem płatności;
  5. trasat, który płaci przed terminem płatności, czyni to na własne niebezpieczeństwo;
  6. kto płaci w terminie płatności, zwolniony jest z zobowiązania, chyba że dopuścił się podstępu lub rażącego niedbalstwa; obowiązany jest do sprawdzenia prawidłowości szeregu indosów, lecz nie do sprawdzenia podpisów indosantów;
  7. jeżeli weksel wystawiono na walutę, która nie jest walutą miejsca płatności, sumę wekslową można zapłacić w walucie krajowej według jej wartości w dniu płatności; jeżeli dłużnik dopuści się zwłoki, posiadacz może żądać zapłaty sumy wekslowej w walucie krajowej według swego wyboru albo według jej kursu w dniu płatności, albo według jej kursu w dniu zapłaty;
  8. wartość waluty zagranicznej oznacza się według zwyczajów miejsca płatności; wystawca może jednak zastrzec, że suma, przypadająca do zapłaty, ma być obliczona według kursu, ustanowionego w wekslu.
  9. jeżeli weksel wystawiono na walutę, mającą w kraju wystawienia i w kraju zapłaty tą samą nazwę, lecz inną wartość, domniemywa się, że miano na myśli walutę miejsca płatności;
  10. w przypadku nieprzedstawienia weksla do zapłaty w terminie, każdy dłużnik może złożyć sumę wekslową do depozytu sądu miejsca płatności weksla na koszt i niebezpieczeństwo posiadacza.
Zasad ustanowionych w przepisach prawa, które dotyczą waluty, w której należy zapłacić sumę wekslową nie stosuje się w przypadku, gdy wystawca zastrzegł, że zapłata ma być uiszczona w oznaczonej walucie (zastrzeżenie zapłaty rzeczywistej w walucie zagranicznej).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *