Niestety coraz częstszym problemem z jakim borykają się przedsiębiorcy jest nieuczciwa konkurencja pracowników zarówno w trakcie trwania stosunku pracy jak i po jego ustaniu. W szczególności często dochodzi do wykorzystywania bazy klientów pracodawcy oraz innych informacji poufnych. Co w takiej sytuacji należy zrobić ? Jakie działania należy podjąć aby zminimalizować ryzyko nieuczciwej konkurencji względem pracodawcy ?
Zakaz konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy
Zgodnie z art. 1011 Kodeksu pracy w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).
Jednakże mimo nie zawarcia z pracownikiem umowy u zakazie konkurencji należy pamiętać, iż w praktyce pracownik powinien powstrzymywać się od działalności sprzecznej z interesami pracodawcy, bowiem zgodnie z treścią art. 100 Kodeksu pracy pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. Pracownik jest obowiązany w szczególności dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.
Zakaz konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Zgodnie z art. 1011 Kodeksu pracy w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).
Powyższe przepis stosuje się odpowiednio, gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, zawierają umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. W umowie określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy.
Czyny nieuczciwej konkurencji
Niezależnie od tego czy pracodawca podpisał z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji w przypadku naruszenia interesów pracodawcy warto zapoznać się również z przepisami Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Uregulowania tam zawarte mają moc bezwzględnie obowiązującą i co do zasady są niezależne od postanowień umowy o zakazie konkurencji.
Ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach – w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej oraz prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.
Zgodnie z art. 11 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji czynem nieuczciwej konkurencji jest przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy.
Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.
Należy więc już na etapie organizacji pracy zapewnić odpowiednie zabezpieczenie dla danych strategicznych przedsiębiorstwa tj. baza klientów, etc.