Zgodnie z ustawą z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. z 2004 r., Nr 146, poz. 1546 z późn. zm.) fundusz sekurytyzacyjny jest szczególnym typem funduszu inwestycyjnego. fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz sekurytyzacyjny dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności.
Fundusz sekurytyzacyjny może być utworzony jako:
- standaryzowany fundusz sekurytyzacyjny;
- niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny.
Fundusz sekurytyzacyjny ma obowiązek oraz wyłączne prawo używania w nazwie oznaczenia:
- „standaryzowany fundusz sekurytyzacyjny” lub
- „niestandaryzowany fundusz sekurytyzacyjny”.
Umowa o przekazywanie funduszowi wszystkich świadczeń otrzymywanych przez inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności (umowa o subpartycypację) powinna zawierać zobowiązanie tych podmiotów do przekazywania funduszowi:
- pożytków z sekurytyzowanych wierzytelności w całości;
- kwot głównych z sekurytyzowanych wierzytelności;
- kwot uzyskanych z tytułu realizacji zabezpieczeń sekurytyzowanych wierzytelności – w przypadku gdy zaspokojenie się inicjatora sekurytyzacji lub uprawnionego z sekurytyzowanych wierzytelności nastąpiło przez realizację zabezpieczeń.
Umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności, puli wierzytelności oraz umowa o subpartycypację powinna być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 183 ust. 5 UFundInw).
Umowa o subpartycypację nie może zawierać postanowień o odroczeniu zapłaty lub o dokonywaniu zapłaty w ratach za wierzytelności będące jej przedmiotem.
Towarzystwo lub fundusz sekurytyzacyjny mogą zawrzeć z:
- bankiem krajowym lub instytucją kredytową, posiadającymi fundusze własne w wysokości nie mniejszej niż równowartość w złotych kwoty 10.000.000 euro, ustalonej przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, lub
- podmiotem, którego zdolność do terminowej spłaty zaciągniętych zobowiązań jest oceniona na poziomie inwestycyjnym przez wyspecjalizowaną agencję ratingową, uznaną na międzynarodowym rynku kapitałowym
Umowę poręczenia lub gwarancji wypłaty określonej kwoty pieniężnej na rzecz uczestników funduszu sekurytyzacyjnego posiadających certyfikaty inwestycyjne danej serii w dniu otwarcia likwidacji funduszu albo subfunduszu. Wykonanie zobowiązań wynikających z tej umowy następuje na wniosek i za pośrednictwem likwidatora funduszu, a w przypadku likwidacji subfunduszu – na wniosek i za pośrednictwem depozytariusza.
Co do zasady fundusz sekurytyzacyjny może lokować aktywa wyłącznie w:
- dłużne papiery wartościowe;
- jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego;
- depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych;
- instrumenty rynku pieniężnego;
- instrumenty pochodne.
Fundusz sekurytyzacyjny nie może udzielać pożyczek, poręczeń lub gwarancji (art. 188 ust. 3 UFundInw).
Fundusz sekurytyzacyjny może nabywać prawa własności rzeczy ruchomych wyłącznie w przypadku, gdy ich nabycie przez fundusz następuje:
- wraz z nabyciem sekurytyzowanych wierzytelności, których rzeczy te stanowią zabezpieczenie lub
- w drodze realizacji zabezpieczeń nabytych sekurytyzowanych wierzytelności.
Poszczególne serie certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez fundusz sekurytyzacyjny mogą reprezentować różne prawa w zakresie:
- wysokości udziału w dochodach funduszu albo subfunduszu;
- wysokości udziału w aktywach netto funduszu albo subfunduszu, w przypadku ich likwidacji;
- kolejności zaspokojenia roszczeń z tytułu posiadania certyfikatów inwestycyjnych.
Fundusz sekurytyzacyjny może, uwzględniając interes uczestników funduszu, zawierać umowy związane z procesem sekurytyzacji, w szczególności:
- o nadanie oceny inwestycyjnej (rating);
- ubezpieczenia, w tym od ryzyka niewypłacalności dłużników;
- o udzielenie poręczenia za zobowiązania funduszu;
- gwarancji udzielane na rzecz funduszu.
Należy podkreślić, iż zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami funduszu sekurytyzacyjnego przez podmiot inny niż towarzystwo wymaga uzyskania przez ten podmiot zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
Fundusz sekurytyzacyjny oraz podmiot, z którym towarzystwo zawarło umowę o zarządzanie sekurytyzowanymi wierzytelnościami, mogą zbierać i przetwarzać dane osobowe dłużników sekurytyzowanych wierzytelności jedynie w celach związanych z zarządzaniem wierzytelnościami sekurytyzowanymi.
Księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych.
W przypadku nabycia przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym sąd prowadzący księgę wieczystą lub rejestr zastawów, na wniosek funduszu o wpis zmiany dotychczasowego wierzyciela, dokonuje wpisu w księdze wieczystej lub w rejestrze zastawów o zmianie wierzyciela, na rzecz którego była ustanowiona hipoteka lub zastaw rejestrowy. fundusz, składając wniosek do sądu, dołącza wyciąg z ksiąg rachunkowych, podpisany przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzony pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym, potwierdzający nabycie przez fundusz sekurytyzacyjny wierzytelności albo puli wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym. Wpis podlega opłacie stałej w wysokości 100 zł.