Na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci- wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej.
Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci stanowi czynność prawną o charakterze jednostronnym. Stanowi ona wyjątek od reguły zgodnie, z którą jedynie przez testament dopuszczalne jest rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci.
Dyspozycja na wypadek śmierci nie może dotyczyć rachunku wspólnego, którym jest rachunek bankowy prowadzony dla kilku osób fizycznych albo kilku jednostek samorządu terytorialnego.
Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być dokonana jedynie na rzecz wskazanych w przedmiotowej ustawie osób. Może być ona dokonana na rzecz kilku osób. Posiadacz rachunku w dyspozycji powinien wskazać sumę, która po jego śmierci ma być wypłacona każdej z osób. Ponadto suma ta nie musi być określona w sposób bezpośredni. Posiadacz może np. zaznaczyć, iż wskazanej osobie ma być wypłacona kwota w pełnej wysokości limitu ustawowego.
Kwota wypłaty bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Należy podkreślić, iż posiadacz rachunku może dowolnie określić kwotę, która ma być wypłacona wskazanej osobie. Wynika to z faktu, iż w chwili dokonywania dyspozycji limit wskazany w ustawie może być różny od limitu obowiązującego w chwili jego śmierci.
Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana (art. 56 ust. 3 PrBank).
Zmiany lub odwołania dyspozycji wkładem na wypadek śmierci należy dokonać na piśmie,.
W przypadku, gdy posiadacz rachunku wydał więcej niż jedną dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, a łączna suma dyspozycji przekracza wyżej wskazany limit, dyspozycja wydana później ma pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej.
Kwota wypłacona na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku (art. 56 ust. 5 PrBank).
Należy podkreślić, iż w przypadku, gdy wskazana w treści dyspozycji na wypadek śmierci osoba nie należy do kręgu osób określonych w ustawie prawo bankowe to dyspozycja taka jest nieważna, suma, która miała jej zostać wypłacona wchodzi w skład spadku po posiadaczu rachunku.
Osoby, którym na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci wypłacono kwoty z naruszeniem przepisów prawa są zobowiązane do ich zwrotu spadkobiercom posiadacza.
Wypłata dokonana po śmierci posiadacza karty płatniczej z jego rachunku bankowego, nie może być traktowana jako wypłata dokonana innej uprawnionej osobie (Wyrok SA w Warszawie z dnia 31 marca 2008 r., III AUa 197/2008).