Postępowanie przed sądem, Postępowanie przed sądem dla firm

Dokument prywatny

Głównym kryterium pozwalającym na odróżnienie dokumentów prywatnych od dokumentów urzędowych jest kryterium wystawcy. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż także dokument wystawiony przez podmioty wchodzące w zakres określony przez art. 244 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1965, Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), będzie dokumentem prywatnym, jeżeli organy administracji państwowej wystawiły go poza działaniem swoich kompetencji.

Dokumentem prywatnym jest każde pismo będące dokumentem, o ile nie jest ono dokumentem urzędowym (wyrok SN z 3.10.2000 r., I CKN 804/98).

Dokumenty te różnią się od siebie także mocą dowodową. Rozpatrując moc dowodową dokumentu prywatnego sąd ocenia ją według zasad art. 233 k.p.c. (wyrok SN z 30.06.2004 r.) dokument prywatny nie korzysta z domniemań zawartych w art. 244 k.p.c.

Dokument prywatny stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Uwierzytelnienie takiego dokumentu lub podpisu na nim złożonego nie nadaje mu charakteru dokumentu urzędowego, a jedynie utrudnia dokonanie jakichkolwiek manipulacji co do treści lub formy tego dokumentu lub samego podpisu. Jednak na gruncie orzecznictwa Sądu Najwyższego uwierzytelnienie należy uznać za nad wyraz istotne, gdyż niepoświadczona kserokopia nie jest dokumentem.

Jeżeli pismo nie może być uznane za dokument, nie może być ono też podstawą do prowadzenia dowodu w trybie art. 308 k.p.c. (wyrok SN z 14.02.2007 r., II CSK 401/06).

Niezbędnym elementem dokumentu jest podpis osoby, która złożyła w nim stosowne oświadczenie.

Niepodpisana kserokopia nie jest dokumentem (uchwała SN z 29.03.1994 r., III CZP 37/94).

Na gruncie obowiązujących przepisów należy stwierdzić więc, iż anonim nie jest dokumentem prywatnym.

Podpis to napisany lub uwierzytelniony znak ręczny. Jest nim w tym przypadku także odcisk palca (wyrok SN z 17.04.1967 r., II PZ 22/67).

Dodatkowo zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego anonim nie może stanowić żadnego dowodu w sprawie rozpoznawanej przez organy wymiaru sprawiedliwości. Anonim jest z istoty swojej zjawiskiem niemoralnym, nie akceptowanym przez społeczeństwo i jako taki nie może być nigdy i w żadnym kontekście brany pod uwagę przez sąd (wyrok SN z 9.12.1980 r., II URN 171/80).

Anonim nie może stanowić żadnego dowodu w sprawie.

Także wykaz złożony w Urzędzie Skarbowym nie jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art. 245 k.p.c., jeżeli brakuje na nim podpisu jego wystawcy (wyrok SN z 2.04.2008 r., III CSK 299/07). Jeżeli chodzi o podpis na dokumencie to należy jeszcze wspomnieć, że na gruncie ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) formę oświadczenia poręczyciela określa jego art. 876 w § 2. Jest to forma pisemna ad solemnitatem. Art. 78 w zdaniu 1 k.c. wymaga dla zachowania formy pisemnej nie tylko utrwalenia treści oświadczenia woli pismem, ale także własnoręcznego podpisania tego oświadczenia przez składającego je. W znaczeniu procesowym pismo to jest dokumentem stanowiącym dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie.

Podpis na dokumencie obejmującym oświadczenie musi być własnoręczny, w związku z czym wymagania tego nie spełnia, podpis na faksie, który jest tylko kopią (wyrok SN z 27.04.2001 r., V CKN 228/00).

Przykładowe wyliczenie dokumentów prywatnych

Sąd Najwyższy wskazał, że chociaż notatka prasowa nie jest dokumentem prywatnym sensu stricte to jednak ma do niego charakter zbliżony, ponieważ pochodzi od osoby, która może być ujawniona (orzeczenie SN z 9.01.1951 r., C 436/50). Z kolei dokumentem prywatnym jest spisany przy sporządzaniu remanentu protokół, w którym pracownik przyznał się do dokonania kradzieży z kasy sklepu (orzeczenie SN z 5.03.1954 r., I C 855/53). Charakter dokumentu prywatnego ma także protokół sporządzony przez pracownika PZU w obecności poszkodowanego i przez niego podpisany, stwierdzający jakie przedmioty uległy zniszczeniu na skutek pożaru (orzeczenie SN z 16.08.1961 r., I CR 801/60). Świadectwo pracy wystawione przez pracodawcę nie jest dokumentem urzędowym, tylko prywatnym i korzysta z domniemania zawartego w art. 245 k.p.c a nie 244 k.p.c. (wyrok SA w Warszawie z 25.11.1997 r., III AUa 897/97). Sąd Najwyższy uznał także, że dokument Zakładu Usług Medycznych, nie jest dowodem z opinii instytutu w rozumieniu art. 290 k.p.c., lecz jest dokumentem prywatnym (wyrok SN z 16.04.1997 r., II CKN 98/97). Natomiast zdjęcie satelitarne pozyskane w sprawie z portalu internetowego nie stanowi ani dokumentu urzędowego, ani też dokumentu prywatnego w rozumieniu art. 244 i art. 245 k.p.c. Zdjęcie takie może stanowić inny środek dowodowy (wyrok NSA w Warszawie z 25.11.2009 r., II GSK 219/09). Orzecznictwo wskazuje, że sporządzone w trybie art. 952 k.c. pismo stwierdzające treść testamentu jest dokumentem prywatnym i stosownie do art. 245 k.p.c. w zw. z art. 952 § 2 k.c. stanowi dowód, że spadkodawca złożył oświadczenie woli zawarte w tym piśmie, choćby spadkodawca go nie podpisał. Dopuszczalny przeto jest dowód przeciwny. W szczególności wolno prowadzić dowód, że spadkodawca nie złożył oświadczenia woli zawartego w tym piśmie (postanowienie SN z 21.05.2003 r., IV CKN 174/01).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *