Błąd lekarski to nieumyślne działanie, zaniechanie lub zaniedbanie lekarza, lekarza dentysty, które powoduje szkodę u pacjenta. Aby dane zachowanie zostało uznane za błąd lekarski muszą składać się na niego następujące elementy:
- postępowanie lekarza lub lekarza dentysty było niezgodne z powszechnie uznanym stanem wiedzy medycznej;
- lekarzowi lub lekarzowi dentyście można przypisać winę nieumyślną (lekkomyślność lub niedbalstwo);
- na skutek popełnionego błędu pacjent doznał szkody;
- istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zachowaniem się lekarza (jego działaniem lub zaniechaniem) a szkodą doznaną przez pacjenta.
Za błąd lekarski można uznać w szczególności:
- błąd w diagnozie (diagnoza błędna lub postawiona za późno);
- błąd w terapii (zastosowano zły sposób leczenia).
Dochodzenie odpowiedzialności za błąd lekarski
Za błąd lekarski można dochodzić odpowiedzialności w oparciu o:
- odpowiedzialność deliktową;
- odpowiedzialność kontraktową.
Odpowiedzialność deliktowa w przypadku błędu lekarski jest odpowiedzialnością opartą na zasadzie winy. W związku z tym pacjent dochodzący swoich roszczeń obowiązany jest wykazać nie tylko, iż zachowanie lekarza było niezgodne z powszechnie uznanym stanem wiedzy medycznej, ale także, że ponosi on winę. Zachowanie lekarza może polegać zarówno na działaniu (np. błędnym przeprowadzeniu zabiegu), jak i zaniechaniu (np. nie przeprowadzenie zabiegu, gdy zgodnie ze stanem wiedzy medycznej jego przeprowadzenie było konieczne).
Sąd ustalając wysokość należnego pacjentowi odszkodowania bierze pod uwagę przede wszystkim wysokość wydatków, których poniesienie jest niezbędne do przeprowadzenia prawidłowego leczenia, a co za tym idzie do przywrócenia pierwotnego stanu zdrowia u pacjenta. Natomiast określając wysokość należnego pacjentowi zadośćuczynienia pieniężnego sąd powinien brać przede wszystkim pod uwagę takie kryteria, jak rodzaj naruszonego dobra, zakres i rodzaj rozstroju zdrowia, wiek pokrzywdzonego, czas trwania jego cierpień, stopień winy sprawcy, rokowania na przyszłość, a także ilość ujemnych doznań poniesionych przez pokrzywdzonego.
Jeżeli chodzi natomiast o dochodzenie odpowiedzialności za błąd lekarski w oparciu o odpowiedzialność kontraktową należy zwrócić uwagę, iż obecnie judykatura pojmuje szkodę jako każdy uszczerbek w dobrach prawnie chronionych, w tym także dobrach o charakterze niemajątkowym. Dlatego też można rozważać także kontraktową odpowiedzialność za szkody niemajątkowe. Odpowiedzialność ta odnosić się będzie przede wszystkim do pewnych typów umów, w tym także umów o świadczenie usług medycznych. Należy wyraźnie podkreślić, iż umowa o świadczenie usług medycznych ma charakter umowy starannego działania, a nie umowy rezultatu. W związku z tym lekarz na podstawie tej umowy nie ponosi odpowiedzialności za brak rezultatu podjętego leczenia lub wykonanego zabiegu w postaci wyleczenia pacjenta z choroby. Natomiast będzie on ponosić odpowiedzialność za niedochowanie należytej staranności w postaci np. nieprzeprowadzenia zabiegu zgodnie z aktualnym stanem wiedzy technicznej, nieużycie właściwych środków.
W celu dochodzenia odszkodowania za błąd lekarski pacjent powinien:
- zebrać całą dokumentację medyczną;
- zachowywać wszelkie faktury i paragony kosztów, które poniósł w związku z:
- – leczeniem, badaniami, wizytami lekarskimi, rehabilitacją, zabiegami itd.;
- koniecznością zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, medycznego;
- opieką;
- zwrócić się do lekarza specjalisty w danej dziedzinie medycznej o wydanie pisemnej opinii dotyczącej jego przypadku.