Wyciąg z ksiąg rachunkowych
24.01.2013
Problematyka związana z wystawianiem wyciągów z ksiąg rachunkowych została uregulowana w Ustawie 24 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych. Wyciągi z ksiąg rachunkowych funduszy sekurytyzacyjnych są bardzo częstym dowodem wykorzystywanym przez fundusze przy dochodzeniu należności w tym należności przedawnionych.
Zgodnie z art. 194 Ustawy o funduszach inwestycyjnych księgi rachunkowe funduszu sekurytyzacyjnego, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych funduszu i opatrzone pieczęcią towarzystwa zarządzającego funduszem sekurytyzacyjnym oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych.
Co prawda powyższy przepis został uznany przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 11 lipca 2011 roku za niezgodny z konstytucją w zakresie w jakim dotyczy konsumentów, jednakże z praktycznego punktu widzenie wyrok ten ma jedynie wpływ na nakazy zapłaty wydawane w postępowaniu nakazowym tymczasem i fundusze sekurytyzacyjne najczęściej kierowały sprawy do e-sądu tj. w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Co jednak istotne już w uchwale z 7 października 2009 r. III CZP 65/2009 (OSNC 2010/4 poz. 51) SN uznał, że domniemanie z art. 194 ustawy o funduszach nie obejmuje faktu istnienia wierzytelności nabytej przez
fundusz w drodze przelewu. Wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego stanowi natomiast dowód nabycia przez
fundusz konkretnej wierzytelności.
Niestety znajomość wymogów dotyczących wyciągów z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego jest dosyć słabo znana co skutkuje często wydaniem wyroku w oparciu o dokument nazwany wyciągiem a w rzeczywistości nie spełniających jego ustawowych wymagań. Należy jednak pamiętać, iż inicjatywa wykazania nieprawidłowości w tym zakresie leży głównie w interesie strony pozwanej.
W pierwszej kolejności już często na etapie samej cesji wierzytelności dochodzi do istotnego uchybienia. Mianowicie w okresie od 2004 roku do 2009 roku obowiązywał art. 92c Prawa Bankowego zgodnie z jego dyspozycją przelew wierzytelności banku na towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzące
fundusz sekurytyzacyjny albo na
fundusz sekurytyzacyjny wymaga uzyskania przez bank zgody dłużnika banku, będącego stroną czynności dokonanej z bankiem, jak również zgody dłużnika z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z dokonanej czynności oraz złożenia przez dłużnika oświadczenia o poddaniu się egzekucji na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego, który nabędzie wierzytelność. Zgoda i oświadczenie powinny być wyrażone w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
Jak słusznie w mojej ocenie wskazał Sąd Najwyższy w sprawie V CSK 472/2010 artykuł 92c ust. 1 Prawa bankowego uzależniał przelew wierzytelności banku na
fundusz sekurytyzacyjny, dodatkowo, oprócz umowy przelewu, od - po pierwsze - zgody dłużnika przelewanej wierzytelności wynikającej z czynności dokonanej z bankiem. Po drugie, w razie gdy przelewana wierzytelność była zabezpieczona (zabezpieczeniem osobistym lub rzeczowym) - od zgody na przelew dłużnika z tytułu zabezpieczenia. Wymóg odrębnej zgody na przelew dłużnika z tytułu zabezpieczenia odpadał wtedy, gdy ta sama osoba była dłużnikiem przelewanej wierzytelności i dłużnikiem z tytułu zabezpieczenia. Odmienne stanowisko wyraził jednak Sąd Najwyższy w sprawie V CSK 465/2010 w której to orzeczono, iż przelew wierzytelności banku na
fundusz sekurytyzacyjny nie jest uzależniony od złożenia przez dłużnika oświadczenia o poddaniu się egzekucji.
W mojej ocenie jeżeli
fundusz sekurytyzacyjny dochodzi należności z lat 2004 - 2009 poza wyciągiem z ksiąg rachunkowych funduszu powinien on wykazać, iż dłużnik w umowie z bankiem wyraził zgodę na dokonanie cesji wierzytelności z umowy.
Odnosząc się natomiast do samych wymogów wyciągów z ksiąg rachunkowych to te wykorzystywane w postępowaniu cywilnym również na ogół nie spełniają wymogów ustawowych. O tym, czy konkretny wyciąg z ksiąg wskazuje na nabycie wierzytelności przez
fundusz nie można przesądzać w sposób abstrakcyjny, lecz badając konkretny wyciąg z ksiąg. Szczegółowe zasady jakim winny odpowiadać omawiane dokumenty zostały uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawach szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych.
Zapisów w księgach rachunkowych dokonuje się na podstawie dowodów księgowych, które powinny zawierać m.in. określenie stron dokonujących operacji gospodarczej, opis operacji, jej wartość i datę dokonania, a sam zapis obejmuje co najmniej datę operacji, skrót lub kod operacji, kwotę zapisu i oznaczenie właściwego konta. Wyciąg z księgi rachunkowej powinien zawierać przynajmniej powtórzenie danych (zapisu) z księgi rachunkowej w odniesieniu do danej wierzytelności. Wyciągu z księgi rachunkowej w żadnym razie nie można utożsamiać z oświadczeniem wystawionym przez
fundusz, które potwierdza nabycie określonej wierzytelności od dotychczasowego wierzyciela. Takie oświadczenie nie obejmuje bowiem ani nie potwierdza jakiegokolwiek zobowiązania funduszu.
Tagi: prokura, fundusz
Opinie naszych zadowolonych Klientów
