Jak uzyskać kartę pobytu na podstawie związku małżeńskiego z obywatelem RP?

30.03.2022

W Polsce mamy do czynienia w zasadzie ze stałym przyrostem liczby cudzoziemców. Przede wszystkim wypełniają oni niezagospodarowane przez Polaków luki w rynku pracy, przy czym część z nich wstępuje w związki małżeńskie z obywatelami naszego kraju. Oczywiście wymaga to przeprowadzenia specjalnej procedury legalizującej pobyt takiego cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej.

Czym jest karta pobytu, w jaki sposób uzyskać ją na podstawie związku małżeńskiego z obywatelem RP oraz jakie przynosi to skutki prawne, opisuje niniejszy artykuł.

Czym jest karta pobytu?

Na wstępie wskazać trzeba, że kwestie związane z wydawaniem kart pobytu cudzoziemcom na podstawie związku małżeńskiego z obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej reguluje ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (j.t. Dz. U. z 2021 r., poz. 2354 z późn. zm.), zwana w dalszej części artykułu „ustawą”.

Karta pobytu w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnia go, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy (art. 242 ustawy).

Ponadto, dodatkowo karta pobytu stanowi dokument pobytowy, uprawniający jego posiadacza, do podróżowania po terytoriach innych państw członkowskich obszaru Schengen przez okres nieprzekraczający 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu, jeśli cudzoziemiec:

1) posiada ważny dokument podróży,

2) potrafi uzasadnić cel i warunki planowanego pobytu,

 3) posiada wystarczające środki utrzymania lub możliwość ich uzyskania zgodnie z prawem,

4) nie jest uważany za stanowiącego zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych żadnego z państw członkowskich, a w szczególności nie dokonano wobec niego na tej podstawie wpisu do celów odmowy wjazdu w krajowych bazach danych państw członkowskich.

Jakie są przesłanki prawne wydania cudzoziemcowi karty pobytu?

Kartę pobytu wydaje się cudzoziemcowi, któremu udzielono:

1) zezwolenia na pobyt czasowy,

2) zezwolenia na pobyt stały,

3) zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,

4) zgodę na pobyt ze względów humanitarnych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, cudzoziemiec, który wstąpił w związek małżeński z obywatelem polskim, może uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy lub też zezwolenie na pobyt stały i dopiero na tej podstawie, zgodnie z wyżej cytowaną normą prawną, wystąpić o kartę pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 

Zezwolenie na pobyt czasowy

W myśl ustawy o cudzoziemcach, gdy obcokrajowiec pozostaje w uznawanym przez polskie prawo związku małżeńskim z obywatelem naszego kraju, wówczas udziela mu się zezwolenia na pobyt czasowy dla członka rodziny obywatela Rzeczypospolitej Polskiej (art. 158 ustawy).

Kolejnego zezwolenia na pobyt czasowy udziela się również w przypadku separacji lub rozwodu jeśli zachodzi ważny interes cudzoziemca oraz w przypadku owdowienia.

Wyżej wymienionego zezwolenia udziela się jeśli okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, uzasadniają pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Zezwolenia na pobyt czasowy udziela się na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, nie dłuższy jednak niż 3 lata.

Warunkiem uzyskania przez obcokrajowca zezwolenia na pobyt czasowy na terytorium Polski jest złożenie wniosku, którego formularz, wg wzoru określonego przez Ministra właściwego do spraw wewnętrznych, można pobrać ze strony internetowej urzędów wojewódzkich. Należy do niego załączyć kserokopię ważnego dokumentu podróży (oryginał powinien zostać przedstawiony do wglądu), cztery aktualne fotografie - potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej oraz dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy (art. 106 ustawy o cudzoziemcach). Konieczne jest także pobranie od wnioskodawcy odcisków linii papilarnych.

Niezależnie od powyżej wymienionej dokumentacji, niezbędne jest przedłożenie także:

1) aktualnego odpisu aktu małżeństwa (wydanego nie wcześniej niż 3 miesiące przed złożeniem wniosku),

2) kopię dowodu osobistego małżonka lub innego dokumentu potwierdzającego posiadanie obywatelstwa polskiego (oryginał do wglądu),

3) dokumentów potwierdzających wspólne zamieszkanie i prowadzenie wspólnego gospodarstwa  domowego, jak na przykład: akt własności wspólnego domu lub lokalu mieszkalnego, umowa najmu lub użyczenia wspólnie zajmowanego mieszkania, czy nawet wspólnych zdjęć,

4) w przypadku rozwodu - prawomocnego wyroku rozwodowego lub aktu stanu cywilnego potwierdzającego fakt rozwodu oraz dokumenty potwierdzające istnienie ważnego interesu cudzoziemca.

5) w przypadku owdowienia - aktu zgonu małżonka.

Podkreślenia wymaga fakt, iż cudzoziemiec będący, jako małżonek, członkiem rodziny obywatela RP nie ma obowiązku wykazywania przy składaniu wniosku o uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy posiadania ważnego ubezpieczenia zdrowotnego, ani też stabilnego i regularnego źródła dochodu, jak również zapewnionego w Polsce miejsca zamieszkania.

Organem właściwym do rozpatrzenia wniosku jest wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca, który w drodze decyzji administracyjnej udziela takiego zezwolenia bądź nie, wskazując jednocześnie okres jego obowiązywania.

Poza wystąpieniem podstawowych przesłanek odmowy wydania zezwolenia na pobyt czasowy, Wojewoda uprawniony jest do odmowy udzielania zezwolenia w przypadku cudzoziemca pozostającego w związku małżeńskim z obywatelem RP również w przypadku, gdy związek małżeński został zawarty w celu obejścia przepisów.

W celu obowiązkowego dokonania weryfikacji przedmiotowej okoliczności, wojewoda prowadzi postępowanie wyjaśniające, w ramach którego, gdy zaistnieje potrzeba wyjaśnienia lub doprecyzowania posiadanych przez ten organ administracji dowodów w sprawie w trakcie postępowania, cudzoziemiec obowiązany jest do dostarczenia dodatkowych dokumentów lub do składania zeznań potwierdzających okoliczności wskazane w złożonym przez niego  wniosku.

Zezwolenie na pobyt stały

Zezwolenie to może zostać udzielone cudzoziemcowi, który:

1) pozostaje w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim z obywatelem polskim przez co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożył wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały,

 oraz

2) bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywał nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z pozostawaniem w związku małżeńskim z obywatelem polskim lub w związku z uzyskaniem statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych (art. 195 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Wskazać należy, iż pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się za nieprzerwany, gdy żadna z przerw w nim nie była dłuższa niż 6 miesięcy i wszystkie przerwy nie przekroczyły łącznie 10 miesięcy, chyba że przerwa była spowodowana:

1) wykonywaniem przez cudzoziemca obowiązków zawodowych lub świadczeniem przez niego pracy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy zawartej z pracodawcą, którego siedziba znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

 lub

2) towarzyszeniem takiemu cudzoziemcowi, przez jego małżonka lub małoletnie dziecko, lub

3) szczególną sytuacją osobistą wymagającą obecności cudzoziemca poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i trwała nie dłużej niż 6 miesięcy,

lub

4) wyjazdem poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu odbycia praktyk lub uczestnictwa w zajęciach, przewidzianych w toku studiów w polskiej uczelni.

Wniosek w przedmiocie wydania zezwolenia na pobyt stały, składa cudzoziemiec ubiegający się o zezwolenie osobiście, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Procedura rozpatrywania przedmiotowego wniosku jest analogiczna do tej, jaką prowadzi się w celu rozpoznania podania o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy. To samo dotyczy koniecznej dokumentacji.

Zezwolenie na pobyt stały  jest ważne bezterminowo, przy czym może ono zostać cofnięte, jeżeli cudzoziemiec rozwiódł się w ciągu 2 lat od dnia, w którym zostało mu one udzielone.

Jaka jest procedura wydawania karty pobytu?

Kartę pobytu wydaje lub odmawia jej wydania wojewoda, który udzielił cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy lub zezwolenia na pobyt stały (art. 245 ust. 1 ustawy).

Pierwsza karta pobytu wydawana jest z urzędu, każda późniejsza wymaga wniosku składanego przez cudzoziemca na specjalnym formularzy, zawierającym jego dane osobowe oraz adres zameldowania na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 2 miesiące. Do wniosku załącza się:

1) kserokopię ważnego dokumentu podróży (oryginał do wglądu), zaś w szczególnie uzasadnionym przypadku, gdy obcokrajowiec posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania, może zostać przedstawiony inny dokument potwierdzający jego tożsamość,

2) aktualne fotografie swoją i osób objętych wnioskiem,

3) dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych i okoliczności podanych we wniosku.

Od cudzoziemca pobierane są również odciski linii papilarnych. W przypadku, gdy z przyczyn zależnych od organu nie jest to możliwe w dniu, w którym nastąpiło jego osobiste stawiennictwo, wojewoda wyznacza termin na ich złożenie, nie krótszy niż 7 dni.

Jeżeli przy składaniu wniosku o wydanie karty pobytu albo też w powyżej wskazanym terminie, cudzoziemiec nie złożył odcisków linii papilarnych, wówczas wojewoda odmawia się wszczęcia postępowania w tej sprawie.

Karta pobytu wydawana jest po uiszczeniu odpowiedniej opłaty w wysokości 50 zł, przy czym obcokrajowiec, który znajduje się w trudnej sytuacji materialnej może uzyskać 50 % ulgę.

Karta odbierana jest przez cudzoziemca osobiście.

Odmowa wydania karty pobytu

Odmowa wydania kart pobytu następuje w drodze decyzji, od której cudzoziemcowi przysługuje odwołanie do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.

Unieważnienie kart pobytu

W razie zgonu lub uzyskania przez obcokrajowca obywatelstwa Rzeczypospolitej Polskiej, karta pobytu ulega unieważnieniu. Czynności tej dokonuje organ, który ją wydał, a więc wojewoda.

Termin ważności kart pobytu

Karta pobytu wydana cudzoziemcowi w przypadku udzielenia mu:

1) zezwolenia na pobyt czasowy – jest ważna przez okres, na który udzielono mu tego zezwolenia,

2) zezwolenia na pobyt stały – jest ważna przez okres 10 lat od dnia jej wydania.

Kolejna karta pobytu wydana cudzoziemcowi po upływie terminu ważności karty pobytu wydanej w związku z udzieleniem mu zezwolenia na pobyt stały – jest ważna przez okres 10 lat od dnia jej wydania (art. 243 ustawy).

Nabycie obywatelstwa polskiego na podstawie małżeństwa

Cudzoziemiec zawierający związek małżeński z obywatelem polskim, może także na tej podstawie uzyskać polskie obywatelstwo.

Nie staje się to jednak automatycznie, ale pod pewnymi warunkami.

O uznanie za obywatela polskiego może ubiegać się cudzoziemiec, który:

1) przebywa nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu,

2) pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim.

Dodać należy, że bez względu na to, czy obcokrajowiec spełnia powyżej wskazane wymagania, czy też nie, może również wystąpić o nadanie obywatelstwa do Prezydenta RP.

Opinie naszych zadowolonych Klientów

Zostaw swój komentarz
Imię: Email: Treść: Adres e-mail nie zostanie opublikowany