Podważenie testamentu

30.09.2012

Autor:
Witold Walkowski Ekspert LexVin
Aplikant Radcowski

Przypadki, w których występuje możliwość skutecznego podważenia testamentu expressis verbis wskazuje ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z przepisem art. 945 § 1 wskazanej ustawy testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:

w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli;
pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści;
pod wpływem groźby.

Należy podkreślić, iż wyżej wskazane przesłanki nieważności testamentu nie są w pełni tożsame z wadami oświadczeń woli, o których stanowią następujące artykuły Kodeksu cywilnego: 82, 84, 87. Jeżeli chodzi o przesłankę nieważności, jaką jest sporządzenie testamentu pod wpływem groźby to trzeba wyraźnie zaznaczyć, iż każda groźba stanowi przesłankę nieważności testamentu. W związku z tym nie jest konieczne wykazanie, iż groźba ta była bezprawna, a także, iż testator mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.

Jeżeli chodzi natomiast o sporządzenie testamentu w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażanie woli to zastosowanie będzie miał przepis art. 82 k.c. zgodnie, z którym dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych. Jednakże sam fakt wystąpienia choroby psychicznej testatora nie jest równoznaczny z nieważnością sporządzonego przez niego testamentu. Sąd stwierdza, czy osoba, która sporządziła testament faktycznie była w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażanie woli dopiero na podstawie opinii biegłego.

Przekonanie przesłuchanego w charakterze świadka notariusza co do stanu poczytalności spadkodawczyni w chwili sporządzania testamentu nie jest dla sądu wiążące. Wartość tego dowodu polega na tym, że składający zeznania jest osobą godną zaufania jako osoba postronna i urzędowa, ale zeznania tego świadka podlegają ogólnym zasadom co do ich oceny (Wyrok SN z dnia 23 lipca 1982 r., III CRN 159/82).

Na nieważność testamentu nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku (art. 945 § 2 k.c.).

Upływ terminu przewidzianego w art. 945 § 2 k.c. wyłącza możliwość powołania się na nieważność testamentu przez osobę zainteresowaną oraz uwzględnienie tej nieważności przez sąd z urzędu (Postanowienie SN z dnia 8 sierpnia 2007 r., I CSK 140/07).

Testament może zostać podważony w:

postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku;
postępowaniu o uchylenie lub zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku;
postępowaniu o ustalenie ważności lub nieważności testamentu (art. 189 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego; Dz. U. z 1965, Nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Jeżeli prawomocnym wyrokiem zostało oddalone powództwo o ustalenie nieważności testamentu, sąd spadku, rozpoznając sprawę w trybie art. 679 k.p.c., nie może ponownie badać ważności testamentu, chyba że wniosek w tym względzie zostanie zgłoszony przez zainteresowaną osobę, która nie była stroną procesu o ustalenie nieważności testamentu (Wyrok SN z dnia 17 grudnia 1969 r., III CZP 95/69).

Tagi: testament

Opinie naszych zadowolonych Klientów

Porady prawne online

Opinie klientów

Maryna

Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.

Mikołaj

Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.

Andrzej

Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.

Piotr

Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !

Darek

Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!

Michał

Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.

Karolina

Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.

Joanna

Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.

Aneta

Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.

Podobne artykuły

Podważenie testamentu

Ogłoszenie testamentu

Odwołanie testamentu

Różnice pomiędzy testamentem alograficznym a testamentem notarialnym

Świadek testamentu

Testament szczególny

Zapis i polecenie w testamencie

Testament własnoręczny

Testament

Odwołanie testamentu

Ogłoszenie testamentu w sądzie

Wykonawca testamentu

Otwarcie testamentu