Indos
11.07.2012
O indosie stanowi ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz. U. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.)
Każdy
weksel można przenieść przez
indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie (art. 11 PrWeks).
Jeżeli wystawca umieścił w wekslu wyrazy „nie na zlecenie” lub inne zastrzeżenie równoznaczne, można przenieść
weksel tylko w formie i ze skutkami zwykłego przelewu.
Weksel można indosować również na trasata bez względu na to, czy przyjął on
weksel, czy nie, a także na wystawcę lub na każdą inną osobę, wekslowo zobowiązaną. Osoby te mogą
weksel dalej indosować.
Weksel in blanco wraz z uprawnieniem do uzupełnienia można przenieść w drodze przelewu, chyba że co innego wynika z treści upoważnienia do uzupełnienia. Posiadacz weksla, który nie ma legitymacji formalnej, ale jest legitymowany materialnie, może
weksel ważnie indosować (Wyrok SN z dnia 21 września 2006 r., I CSK 130/06).
Indos powinien być bezwarunkowy. Warunki, od których uzależniono
indos, uważa się za niezastrzeżone.
Indos częściowy jest nieważny (art. 12 PrWeks).
Indos na okaziciela jest równoznaczny z indosem in blanco.
Podpis reminenta na odwrocie weksla pod poręczeniem nie jest jednocześnie indosem in blanco (Uchwała SN z dnia 8 lipca 1966 r., III CZ 41/66).
Indos powinien być napisany na wekslu lub na złączonej z nim karcie dodatkowej (przedłużku) i podpisany przez indosanta.
Indos może nie wymieniać indosatariusza lub może ograniczać się tylko do podpisu indosanta (indos in blanco). W tym przypadku
indos jest ważny tylko, jeżeli został napisany na odwrotnej stronie weksla lub na przedłużku.
Indos przenosi wszystkie prawa z weksla (art. 14 PrWeks).
Zamieszczenie na wekslu oświadczenia indosanta, podpisanego przez jego pełnomocnika bez wskazania stosunku pełnomocnictwa, nie przenosi praw z weksla przez
indos (Uchwała SN z dnia 21 kwietnia 2004 r., III CZP 13/04).
Jeżeli
indos jest in blanco, posiadacz weksla może:
-
wypełnić indos nazwiskiem własnym lub innej osoby;
-
indosować weksel dalej in blanco lub na inną osobę;
-
przenieść weksel na inną osobę bez wypełnienia indosu in blanco i bez indosowania.
Na podstawie art. 15 PrWeks w braku przeciwnego zastrzeżenia indosant odpowiada za przyjęcie i za zapłatę weksla. Indosant może zabronić dalszego indosowania. W tym przypadku nie odpowiada wobec następnych indosatariuszy.
Należy podkreślić, iż za prawnego posiadacza będzie uważana osoba, która ma
weksel i wykaże swoje prawo nieprzerwanym szeregiem indosów, chociażby ostatni
indos był in blanco. Przekreślone indosy uważa się w tym względzie za nieistniejące. Gdy po indosie in blanco następuje dalszy
indos, uważa się, że indosant, który go podpisał, nabył
weksel na mocy indosu in blanco.
W przypadku, gdy ktoś przez jakikolwiek wypadek utracił posiadanie weksla, posiadacz, który wykaże swoje prawo zgodnie ze wskazanymi wyżej zasadami, będzie obowiązany do wydania weksla tylko, jeżeli go nabył w złej wierze, albo jeżeli przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.
Pierwszym indosantem może być tylko remitent. Brak na wekslu indosu remitenta stanowi brak nieprzerwanego szeregu indosów, wyłącza przeto wekslową odpowiedzialność dalszych indosantów (Wyrok SN z dnia 6 kwietnia 1963 r., I CR 213/62).
Zgodnie z art. 17 PrWeks osoby, przeciw którym dochodzi się praw z weksla, nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że posiadacz, nabywając
weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.
Nabywca weksla działa świadomie na szkodę dłużnika, gdy w chwili nabycia weksla wie o istnieniu po stronie dłużnika podstawy do zarzutu wobec poprzedniego posiadacza weksla i, nabywając
weksel, chce pozbawić dłużnika, ze szkodą dla niego, możliwości podniesienia tego zarzutu (Wyrok SN z dnia 21 października 1998 r., II CKN 10/98).
Jeżeli
indos zawiera wzmiankę „waluta do odebrania”, „do inkasa”, „per procura” lub inną wzmiankę, oznaczającą tylko pełnomocnictwo, wówczas posiadacz może wykonywać wszystkie prawa z weksla. Nie może go jednak indosować inaczej, jak tylko ze skutkami pełnomocnictwa. W tym przypadku dłużnicy wekslowi mogą zasłaniać się wobec posiadacza tylko zarzutami, służącymi im przeciw indosantowi.
Pełnomocnictwo, zawarte w indosie pełnomocniczym, nie wygasa przez śmierć mocodawcy ani przez to, że mocodawca utracił zdolność do działań prawnych (art. 18 PrWeks).
Remitent, który po udzieleniu indosu pełnomocniczego stał się posiadaczem weksla, jest uprawniony do dochodzenia praw z weksla, choćby nie przekreślił swojego indosu (Uchwała SN z dnia 26 kwietnia 2007 r., III CZP 19/07).
Jeżeli
indos zawiera wzmiankę „waluta na zabezpieczenie”, „waluta w zastaw” lub jakąkolwiek inną wzmiankę, wyrażającą zastaw, posiadacz może wykonywać wszystkie prawa z weksla.
indos jego ma wówczas znaczenie jedynie indosu pełnomocniczego.
Dłużnicy wekslowi nie mogą w tym przypadku zasłaniać się wobec posiadacza zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych z indosantem, chyba że posiadacz, biorąc
weksel, działał świadomie na szkodę dłużnika.
Tagi: weksel, indos
Opinie naszych zadowolonych Klientów
