Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy
27.02.2012
Rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141 z późn. zm.).
Pracownik może dochodzić swych roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej (art. 242 § 1 k.p.).
Wyłączenie sądów powszechnych od rozpatrywania spraw ze stosunku pracy, także nawiązanego na podstawie decyzji administracyjnej w postaci aktu mianowania, zależy od tego, czy przepisy szczególne, regulujące stosunek pracy określonej kategorii pracowników, takie wyłączenie zawierają. W zakresie, w jakim takiego wyłączenia nie ma, dochodzenie realizacji prawa do ochrony sądowej w sprawach ze stosunku pracy, bez względu na formę jego nawiązywania, następuje przed sądem powszechnym - sądem pracy (Postanowienie NSA z dnia 6 lutego 1995 r., II SA 136/95).
Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową pracownik może żądać wszczęcia postępowania pojednawczego przed komisją pojednawczą.
Przepisy ustawy nakładają na pracodawcę i pracownika obowiązek dążenia do polubownego załatwienia sporu ze stosunku pracy (art. 243 k.p.).
Postępowanie pojednawcze
Komisje pojednawcze powołuje się w celu polubownego załatwiania sporów o roszczenia pracowników ze stosunku pracy (art. 244 § 1 k.p.).
Komisję pojednawczą powołują wspólnie pracodawca i zakładowa organizacja związkowa. W przypadku jednak, gdy u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa komisję pojednawczą powołuje pracodawca, po uzyskaniu pozytywnej opinii pracowników.
W powyższym trybie ustala się także:
- zasady i tryb powoływania komisji;
- czas trwania kadencji;
- liczbę członków komisji.
Zgodnie z art. 246 k.p. członkiem komisji pojednawczej nie może być:
- osoba zarządzająca, w imieniu pracodawcy, zakładem pracy;
- główny księgowy;
- radca prawny;
- osoba prowadząca sprawy osobowe, zatrudnienia i płac.
Komisja pojednawcza wybiera ze swego grona przewodniczącego komisji oraz jego zastępców i ustala regulamin postępowania pojednawczego.
Komisja pojednawcza wszczyna postępowanie na wniosek pracownika zgłoszony na piśmie lub ustnie do protokołu. Na wniosku należy stwierdzić datę jego wpływu (art. 248 § 1 k.p.).
Zgłoszenie przez pracownika wniosku do komisji pojednawczej przerywa bieg terminów, o których mowa w art. 264 k.p. (art. 248 § 2 k.p.).
Komisja pojednawcza przeprowadza postępowanie pojednawcze w zespołach składających się co najmniej z 3 członków tej komisji.
Na podstawie art. 251 § 1 k.p. komisja pojednawcza powinna dążyć do tego, aby załatwienie sprawy w drodze ugody nastąpiło w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Termin zakończenia postępowania przed komisją pojednawczą stwierdza się w protokole posiedzenia zespołu. W sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy, o których mowa w art. 264 k.p., wniosek do komisji pojednawczej wnosi się przed upływem terminów określonych w tym przepisie. W sprawach tych postępowanie pojednawcze kończy się z mocy prawa z upływem 14 dni od dnia złożenia wniosku przez pracownika, a w innych sprawach - z upływem 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Ugodę zawartą przed komisją pojednawczą należy wpisać do protokołu posiedzenia zespołu. Protokół podpisują strony i członkowie zespołu.
Niedopuszczalne jest zawarcie ugody, która byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego (art. 253 k.p.).
W przypadku, gdy postępowanie przed komisją pojednawczą nie doprowadziło do zawarcia ugody, komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania pojednawczego, przekazuje niezwłocznie sprawę sądowi pracy. Wniosek pracownika o polubowne załatwienie sprawy przez komisję pojednawczą zastępuje pozew. Pracownik zamiast zgłoszenia tego żądania może wnieść pozew do sądu pracy na zasadach ogólnych.
Na podstawie art. 255 § 1 k.c. w razie niewykonania ugody przez pracodawcę podlega ona wykonaniu w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, po nadaniu jej przez sąd pracy klauzuli wykonalności. Jednakże sąd pracy odmówi nadania klauzuli wykonalności ugodzie, jeżeli ze złożonych akt komisji wynika, że ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Nie wyklucza to jednak możliwości dochodzenia ustalenia niezgodności ugody z prawem lub zasadami współżycia społecznego na zasadach ogólnych.
Pracownik może wystąpić do sądu pracy w terminie 30 dni od dnia zawarcia ugody z żądaniem uznania jej za bezskuteczną, jeżeli uważa, że ugoda narusza jego słuszny interes. Jednakże w sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy, z żądaniem takim pracownik może wystąpić tylko przed upływem 14 dni od dnia zawarcia ugody (art. 256 k.p.).
Terminy przewidziane w art. 256 i 264 k.p. są terminami prawa materialnego, do których nie mają zastosowania przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące uchybienia i przywracania terminu. Sąd oddala powództwo, jeżeli pozew wniesiony został po upływie terminów określonych w art. 264 k.p., których nie przywrócono, oraz po upływie terminów określonych w art. 256 k.p. (Uchwała SN z dnia 14 marca 1986 r., III PZP 8/86).
Należy podkreślić, iż sprawowanie obowiązków członka komisji pojednawczej jest funkcją społeczną. Jednakże członek komisji pojednawczej zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nie przepracowany w związku z udziałem w pracach komisji.
Przepisy ustawy nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia komisji pojednawczej warunków lokalowych oraz środków technicznych umożliwiających właściwe jej funkcjonowanie. Wydatki związane z działalnością komisji pojednawczej ponosi pracodawca. Wydatki te obejmują również równowartość utraconego wynagrodzenia za czas nie przepracowany przez pracownika w związku z udziałem w postępowaniu pojednawczym.
Sąd pracy
Na podstawie art. 262 § 1 k.p. spory o roszczenia ze stosunku pracy rozstrzygają:
- sądy pracy - stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych oraz
- sądy pracy i ubezpieczeń społecznych - stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów wojewódzkich.
Istotnym jest fakt, iż właściwości sądów pracy nie podlegają spory dotyczące:
- ustanawiania nowych warunków pracy i płacy;
- stosowania norm pracy;
- pomieszczeń w hotelach pracowniczych.
Istota sporu z zakresu stosowania norm pracy polega na kwestionowaniu samej merytorycznej zasadności ustanowienia norm pracy. Nie jest natomiast sporem dotyczącym stosowania norm pracy w rozumieniu art. 250 pkt 6 k.p. domaganie się przez pracownika, opłacanego akordowo, należnego mu wynagrodzenia, obliczonego według niespornych między stronami norm pracy. Taki spór ma charakter zwykłego roszczenia o wynagrodzenie za pracę, które na podstawie art. 248 § 1 pkt 1 k.p. podlega właściwości komisji rozjemczych (Postanowienie SN z dnia 6 marca 1975 r., I PZ 4/75).
Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę. Natomiast żądanie nawiązania umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy.
Jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy - w terminie czynności, o których mowa w art. 97 § 21 k.p. i w art. 264 k.p., sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu. Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu pracy w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu.
Maryna
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Mikołaj
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Andrzej
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Piotr
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Darek
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Michał
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Karolina
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Joanna
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Aneta
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
