Kancelaria Radcy Prawnego Dariusz Borys Kostyra
Zamów poradę online Zapytaj prawnika

Ochrona roszczeń alimentacyjnych

20.12.2011
Witold Walkowski
Autor:
Witold Walkowski Ekspert LexVin
Aplikant Radcowski
Masz problem?
Zadaj mi pytanie
Ochrona roszczeń alimentacyjnych przewidziana jest w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r., Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Regulacja ta ma istotne znaczenie. Spełnia bowiem następujące cele:
 
  1. pozwala chronić re3alną wartość zasądzonych alimentów;
  2. powala dostosować wysokość alimentów do zmieniających się potrzeb uprawnionego;
  3. pozwala dostosować wysokość alimentów do zmieniających się możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.
 
W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art. 138 k.r. i o.).
 
Na realną wartość świadczenia alimentacyjnego wykonywanego w pieniądzu wpływ ma przede wszystkim zmiana stosunków gospodarczych. Zmiana ta niejednokrotnie powoduje obniżenie realnej wartości kwoty otrzymywanych przez uprawnionego alimentów. W związku z tym uprawnionemu przyznane zostało prawo żądania zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. 
 
Zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 k.r. i o. może także polegać na zmniejszeniu się lub zwiększeniu potrzeb osoby uprawnionej do alimentów. Stosownie do okoliczności albo uprawniony albo zobowiązany do alimentów mogą żądać zmiany obowiązku alimentacyjnego.
 
Ponadto przepis art. 138 k.r. i o. przyznaje także ochronę osobie zobowiązanej do płacenia alimentów. Osoba ta może żądać obniżenia alimentów w przypadku, gdy zmniejszyły się jej możliwości majątkowe lub zarobkowe.
 
Okoliczności ustalone w sprawie o zasądzenie alimentów, w tym fakt odbywania zasadniczej służby wojskowej, nie uzasadniają żądania zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego na podstawie art. 138 k.r. i o. (Wyrok SN z dnia 27 lutego 1981 r., III CRN 21/81).
 
Ochrona roszczeń alimentacyjnych dokonuje się także w postaci zabezpieczenia wykonania obowiązku alimentacyjnego. Zabezpieczenie to ma istotne znaczenie w przypadku, gdy występuje obawa niewykonywania obowiązku alimentacyjnego z powodu np. wyjazdu zobowiązanego za granicę. Artykuł 17 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1027 z późn. zm.) pozwala odmówić wydania dokumentu paszportowego na wniosek sądu prowadzącego przeciwko osobie ubiegającej się o dokument paszportowy postępowanie cywilne. W związku z powyższym w przypadku, gdy będzie zachodziła uzasadniona obawa, że dłużnik alimentacyjny będzie uchylał się od wykonywania nałożonego na niego obowiązku sąd może wystąpić z wnioskiem do organu paszportowego, aby ten odmówił wydania mu paszportu.
 
Sąd Najwyższy w Wytycznych z 1987 r. wskazał trzy sposoby zabezpieczenia alimentów, które należne są dziecku:
 
  1. złożenie sumy pieniężnej na książeczce oszczędnościowej PKO;
  2. umowa poręczenia;
  3. zabezpieczenie na nieruchomości lub ruchomościach albo na wierzytelnościach i prawach dłużnika alimentacyjnego.
 
Ponadto zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) świadczenia alimentacyjne mogą być spełnione przez osobę trzecią (art. 365 § 2 k.c.). 
 
Zabezpieczenie alimentów należy do istotnych spraw dziecka. Każdy z rodziców może zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie tej kwestii w przypadku, gdy nie mogą dojść między sobą do porozumienia. 
 
Ochrona roszczeń alimentacyjnych zapewniona jest ponadto przez normy proceduralne, które dotyczą sadowego dochodzenia alimentów i egzekucji. Na podstawie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1965, Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) w sprawach alimentacyjnych powództwo mogą wytoczyć następujące podmioty:
 
  1. osoba uprawniona do alimentów;
  2. pełnomocnik procesowy osoby uprawnionej do alimentów;
  3. przedstawiciel ustawowy osoby uprawnionej do alimentów, jeżeli nie ma ona pełnej zdolności do czynności prawnych;
  4. prokurator;
  5. organizacja społeczna.
 
Strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych (art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, t.j. Dz. U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 z późn. zm.).
 
Ponadto powództwo o roszczenie alimentacyjne wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej (art. 32 k.p.c.). Kolejnym ułatwieniem w dochodzeniu alimentów jest przepis art. 58 § 1 k.r. i o. zgodnie, z którym w procesie rozwodowym sąd z urzędu orzeka o alimentach, które należne są dziecku od jego rodziców.
 
Ustawodawca przewidział także wiele ułatwień dla stron dochodzących alimentów w postępowaniu egzekucyjnym. Należą do nich:
 
  1. tytułowi egzekucyjnemu, zasądzającemu alimenty, sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu; tytuł ten doręcza się wierzycielowi z urzędu (art. 1082 k.p.c.);
  2. wierzyciel, kierując wniosek o wszczęcie egzekucji, nie ma obowiązku wskazywać sposobu egzekucji, ani majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona; w takim wypadku uważa się, że wniosek dotyczy wszystkich dopuszczalnych sposobów egzekucji, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości; wniosek o wszczęcie egzekucji można zgłosić również do komornika sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wierzyciela (art. 1081 § 1 k.p.c.);
  3. egzekucja może być wszczęta także z urzędu na żądanie sądu pierwszej instancji, który sprawę rozpoznawał (art. 1085 k.p.c.);
  4. komornik obowiązany jest z urzędu przeprowadzić dochodzenie w celu ustalenia zarobków i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania (art. 1086 § 1 k.p.c.);
  5. roszczenia alimentacyjne przy podziale sumy uzyskanej z egzekucji korzystają z preferencji;
  6. w przypadku, gdy dłużnik alimentacyjny odbywa karę pozbawienia wolności, skierowany przeciwko niemu tytuł wykonawczy można złożyć bezpośrednio naczelnikowi zakładu karnego.


Tagi: alimenty, prawo rodzinne

Opinie naszych zadowolonych Klientów
    Zostaw swój komentarz
    Adres e-mail nie zostanie opublikowany
Zapytaj prawnika
Umów wizytę
Opinie klientów
Maryna

Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.

  • right
Mikołaj

Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.

  • left
  • right
Andrzej

Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.

  • left
  • right
Piotr

Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !

  • left
  • right
Darek

Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!

  • left
  • right
Michał

Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.

  • left
  • right
Karolina

Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.

  • left
  • right
Joanna

Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.

  • left
  • right
Aneta

Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.

  • left
  • right
Podobne artykuły