Urlop wychowawczy
15.12.2011
Zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 141 z późn. zm.)
urlop wychowawczy przysługuje w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Urlop ten przysługuje pracownikom zatrudnionym co najmniej 6 miesięcy. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się jednak poprzednie okresy zatrudnienia (art. 186 § 1 k.p.).
Pracownik, który ma wskazany wyżej okres zatrudnienia bez względu na to, czy korzystał z urlopu wychowawczego przysługującego do ukończenia przez dziecko 4 roku życia, może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia, jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika.
Rodzice lub opiekunowie dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy (art. 181 § 3 k.p.).
Urlop wychowawczy udzielany jest na wniosek pracownika. Może być on wykorzystany najwyżej w 4 częściach.
Należy podkreślić, iż zgodnie z art. 1861 § 1 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Natomiast jeżeli pracownik złożył wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności.
Ustawodawca przyznał pracownikowi będącemu na urlopie wychowawczym prawo podjęcia pracy zarobkowej u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo innej działalności, a także nauki lub szkolenia, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W przypadku jednak, gdy zostanie ustalone, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania. Takie same uprawnienie przysługuje pracodawcy w razie stwierdzenia, że z urlopu wychowawczego korzystają w tym samym czasie oboje rodzice lub opiekunowie dziecka (art. 1862 k.p.).
Pracownikowi przyznane zostało także prawo do zrezygnowania z urlopu wychowawczego. Może to uczynić w każdym czasie, jeżeli zgodę wyrazi na to pracodawca. W przeciwnym wypadku obowiązany jest najpierw zawiadomić pracodawcę co najmniej na 30 dni przed terminem zamierzonego podjęcia pracy.
Natomiast po zakończeniu omawianego urlopu pracodawca obowiązany jest dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem (art. 1864 k.p.).
Podstawą określenia wysokości wynagrodzenia pracownika powracającego do pracy po urlopie wychowawczym nie jest wynagrodzenie pobierane przez niego przed urlopem, lecz wynagrodzenie przysługujące w dniu podjęcia pracy na stanowisku, które zajmował przed urlopem (Wyrok SN z dnia 29 stycznia 2008 r., II PK 143/07).
Okres urlopu wychowawczego, w dniu jego zakończenia, wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 1865 k.p.).
Pracownikowi, który uprawniony jest do urlopu wychowawczego przysługuje prawo złożenia pracodawcy pisemnego wniosku o obniżenie jego wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu. Pracodawca jest wówczas obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. Wniosek ten pracownik powinien złożyć na dwa tygodnie przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy. Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z dniem upływu dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku (art. 1867 k.p.).
Podobnie jak przy urlopie wychowawczym pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 1868 k.p.).
Tagi: urlop wychowawczy, prawo pracy
Opinie naszych zadowolonych Klientów
