Kancelaria Radcy Prawnego Dariusz Borys Kostyra
Zamów poradę online Zapytaj prawnika

Zakazy dowodzenia za pomocą określonego dowodu w postępowaniu karnym

12.12.2011
Witold Walkowski
Autor:
Witold Walkowski Ekspert LexVin
Aplikant Radcowski
Masz problem?
Zadaj mi pytanie
Zakazy dowodzenia za pomocą określonego dowodu to przypadki, w których wyraźne przepisy ustawy wyłączają możliwość dowodzenia za pomocą określonego, ogólnie dopuszczalnego dowodu. Podstawą tych zakazów jest oznaczony interes społeczny.
 
Zakazy dowodzenia za pomocą określonego dowodu wskazane są w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.). Zakazy te mogą mieć charakter bezwzględny lub względny. Pierwsze z nich w sposób absolutny wyłączają określony dowód z procesu dowodzenia. Dowód taki jest niedopuszczalny w postępowaniu karnym. Natomiast zakazy dowodzenia za pomocą określonego dowodu o charakterze względnym co do zasady wyłączają dopuszczalność korzystania w postępowaniu z określonych dowodów, jednak dowody te mogą być przeprowadzone w przypadku spełnienia warunkach określonych przepisami prawa. 
 
Zakazy dowodzenia za pomocą określonego dowodu o charakterze bezwzględnym
 
Zakazy te obejmują:
 
  1. zakaz przesłuchania obrońcy oskarżonego lub adwokata działającego na podstawie art. 245 § 1 k.p.k. co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę (art. 178 pkt 1 k.p.k.) – należy podkreślić, iż zakaz ten obowiązuje wszystkie organy procesowe zarówno w postępowaniu sądowym, jak też w postępowaniu przygotowawczym; zakaz ten dotyczy każdego obrońcy niezależnie od tego, kto go ustanowił; wskazany zakaz nie może być uchylone, nawet wówczas, gdy wnosi o to oskarżony lub sam obrońca;
  2. zakaz przesłuchania duchownego co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi (art. 178 pkt 2 k.p.k.) – zakaz ten nie może być uchylone nawet za zgodą duchownego; w doktrynie przyjmuje się ponadto, iż zakaz ten dotyczy również w przypadku, gdy duchowny porzucił stan kapłański;
  3. zakaz odtworzenia lub odczytania uprzednio złożonych zeznań, w przypadku, gdy świadek skorzystał z prawa odmowy zeznań lub zwolniono go z obowiązku zeznawania (art. 186 k.p.k.) – należy podkreślić jednak, iż  sporządzone w postępowaniu karnym protokoły oględzin ciała podlegają ujawnieniu na rozprawie, choćby osoba poddana oględzinom odmówiła wyjaśnień lub zeznań albo została od nich zwolniona na podstawie art. 182 lub art. 185 k.p.k.
  4. zakaz odczytania protokołu przesłuchania świadka, który następnie zostaje przesłuchiwany w charakterze oskarżonego (wniosek taki można wyprowadzić z art. 182 § 3 k.p.k.).
 
Przewidziany w art. 186 § 1 k.p.k. zakaz dowodowy nie stoi na przeszkodzie odtwarzaniu innych wypowiedzi świadka niż poprzednio złożone przezeń zeznania (Wyrok SN z dnia 5 lipca 2002 r., WA 9/02).
 
Zakazy dowodzenia za pomocą określonego dowodu o charakterze względnym
 
Do zakazów tych należą:
 
  1. zakaz przesłuchania świadka ze względu na tajemnicę państwową (art. 179 k.p.k.) - osoby obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli tajności „tajne” lub „ściśle tajne” mogą być przesłuchane co do okoliczności, na które rozciąga się ten obowiązek, tylko po zwolnieniu tych osób od obowiązku zachowania tajemnicy przez uprawniony organ przełożony; zwolnienia wolno odmówić tylko wtedy, gdyby złożenie zeznania wyrządzić mogło poważną szkodę państwu; w przypadku, gdy organ przełożony odmówił zwolnienia świadka z zachowania tajemnicy państwowej sąd lub prokurator może zwrócić się do właściwego naczelnego organu administracji rządowej o zwolnienie świadka od obowiązku zachowania tajemnicy; decyzja tego organu ma charakter ostateczny;
  2. zakaz przesłuchania świadka ze względu na tajemnicę służbową lub zawodową (art. 180 k.p.k.) - osoby obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli tajności „zastrzeżone” lub „poufne” lub tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji mogą odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się ten obowiązek, chyba że sąd lub prokurator zwolni te osoby od obowiązku zachowania tajemnicy, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej; natomiast osoby obowiązane do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej lub dziennikarskiej mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu; w postępowaniu przygotowawczym w przedmiocie przesłuchania lub zezwolenia na przesłuchanie decyduje sąd, na posiedzeniu bez udziału stron, w terminie nie dłuższym niż 7 dni od daty doręczenia wniosku prokuratora; 
  3. zakaz ze względu na prawo odmowy złożenia zeznań (art. 182 k.p.k.) – prawo to przysługuje osobie najbliższej dla oskarżonego oraz świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem; zgodnie z art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu; należy zaznaczyć, iż prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia;
  4. zakaz ze względu na zwolnienie od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania osobę pozostającą z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym, jeżeli osoba taka wnosi o zwolnienie (art. 185 k.p.k.);
  5. zakaz zastępowania dowodu z wyjaśnień oskarżonego lub z zeznań świadka treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych (art. 174 k.p.k.).
 
Szczególnie bliski stosunek osobisty (art. 185 k.p.k.) może wynikać np. z faktu posiadania wspólnego dziecka przez osobę składającą zeznania i podejrzanego bądź oskarżonego (Postanowienie SN z dnia 22 lutego 2006 r., III KK 222/05).
 
Świadek uprawniony do odmowy zeznań na podstawie art. 182 § 1 k.p.k. może korzystać z tego prawa także po rozpoczęciu pierwszego zeznania na pierwszej rozprawie przed sądem pierwszej instancji, z tym że w razie złożenia takiego oświadczenia po tym terminie, poprzednio złożone zeznania tego świadka mogą służyć za dowód i być odtworzone (art. 186 § 1 k.p.k.) (Uchwała SN z dnia 24 stycznia 2001 r., I KZP 47/00).


Tagi: dowód, prawo karne, kodeks postępowania karnego

Opinie naszych zadowolonych Klientów
    Zostaw swój komentarz
    Adres e-mail nie zostanie opublikowany
Zapytaj prawnika
Umów wizytę
Opinie klientów
Maryna

Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.

  • right
Mikołaj

Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.

  • left
  • right
Andrzej

Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.

  • left
  • right
Piotr

Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !

  • left
  • right
Darek

Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!

  • left
  • right
Michał

Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.

  • left
  • right
Karolina

Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.

  • left
  • right
Joanna

Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.

  • left
  • right
Aneta

Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.

  • left
  • right
Podobne artykuły