Umowa zlecenie
28.11.2011
Przez umowę zlecenia przyjmujący
zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego
zlecenie. W braku odmiennej umowy
zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego
zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.
Odmiennie niż przy umowie o dzieło
zleceniobiorca powinien wykonać
zlecenie osobiście i stosować się do wskazanego przez zleceniodawcę sposobu wykonania zlecenia ( art. 737 Kodeksu cywilnego ). Gdyby nie otrzymał takich wiążących wskazówek, powinien kierować się przedmiotem zobowiązania, obowiązującym prawem i działać z odpowiednią starannością. Jedynie w szczególnych sytuacjach
zleceniobiorca może się zastąpić osobą trzecią ( art. 738 Kodeksu cywilnego).
Należy pamiętać, iż istnieje bez względny zakaz zastępowania umowy o pracę umową zlecenia.
W wyroku z 15 października 1999 r., I PKN 307/99 , LexPolonica nr 344569 (OSNAPiUS 2000, nr 8, poz. 11 - wkładka i OSNAPiUS 2001, nr 7, poz. 214) Sąd Najwyższy uznał, że przy ocenie charakteru stosunku prawnego łączącego strony (umowa o pracę -
umowa zlecenia) należy uwzględniać specyfikę funkcjonowania podmiotu zatrudniającego.
umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i - w zasadzie - nie może polegać na pozostawaniu do dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do jego potrzeb czynności zlecanych na bieżąco. Taki sposób wykonywania umowy przemawia za uznaniem jej za umowę o pracę ( art. 22 § 1 i art. 11 k.p.).
Wypowiedzenie umowy zlecenia
Dający
zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu
zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu
zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.
Przyjmujący
zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Jednakże gdy
zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący
zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę.
Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.
W art. 746 kc jako regułę wyrażono swobodę stron w jednostronnym spowodowaniu zakończenia stosunku zlecenia bez względu na motywy, jakimi kierował się wypowiadający jak i swobodę zrzeczenia się przez strony możliwości rozwiązania stosunku zlecenia a zabroniono jedynie zrzeczenia się z góry możliwości dania wypowiedzenia z ważnych powodów. (SN w wyroku V CK 386/2002).
Wygaśnięcie umowy zlecenia
W braku odmiennej umowy
zlecenie nie wygasa ani wskutek śmierci dającego
zlecenie, ani wskutek utraty przez niego zdolności do czynności prawnych. Jeżeli jednak, zgodnie z umową,
zlecenie wygasło, przyjmujący
zlecenie powinien, gdyby z przerwania powierzonych mu czynności mogła wyniknąć szkoda, prowadzić te czynności nadal, dopóki spadkobierca albo przedstawiciel ustawowy dającego
zlecenie nie będzie mógł zarządzić inaczej.
W braku odmiennej umowy
zlecenie wygasa wskutek śmierci przyjmującego
zlecenie albo wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych.
Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 grudnia 1977 roku w sprawie IV CR 358/77 śmierć przyjmującego
zlecenie po dokonaniu przez niego zleconej mu czynności nie powoduje wygaśnięcia całej umowy zlecenia i nie pozbawia dającego
zlecenie tego co zostało dla niego w wyniku umowy zlecenia przez przyjmującego
zlecenie (także, gdy działa w imieniu własnym) nabyte. Wynikające z dokonania zleconej czynności obowiązki w szczególności obowiązek przeniesienia nabytego prawa dającego
zlecenie, przechodzą na spadkobierców przyjmującego
zlecenie i określone zakresem tych obowiązków świadczenia mogą być dochodzone od tych spadkobierców.
Jeżeli
zlecenie wygasło, uważa się je mimo to za istniejące na korzyść przyjmującego
zlecenie aż do chwili, kiedy dowiedział się o wygaśnięciu zlecenia.
Przedawnienie roszczeń z tytułu umowy zlecenia
W przypadku roszczeń z tytułu umowy zlecenia w zależności od jej charakteru oraz stron umowy możemy mieć do czynienia z 3 różnymi okresami przedawnienia: 10 lat, 3 lata oraz 2 lata.
Okresy 10 i 3 letnie przedawnienia umowy zlecenia wynikając z unormowań ogólnych kodeksu cywilnego a w szczególności z art. 118 kc. Zgodnie z jego brzmieniem jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.
Natomiast w dziale dotyczącym umowy zlecenia przewidziano nadto sytuację w której roszczenie przedawnia się po upływie lat dwóch. Z upływem lat dwóch przedawniają się:
-
roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;
-
roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.
Przeciwieństwem stałego trudnienia się określonymi czynnościami (usługami), o którym mowa w art. 751 pkt 1 k.c. jest wykonywanie czynności danego rodzaju sporadycznie, dorywczo, nieregularnie. Stałe trudnienie się przez określoną osobę czynnościami danego rodzaju dotyczy czynności o charakterze powtarzalnym, których wykonywanie stanowi stałe zajęcie tej osoby, chociażby tylko na przestrzeni ściśle określonego czasu, i przynosi stały, (nie koniecznie wyłączny) dochód. (tak SN V CK 237/2004).
Tagi: zlecenie, umowa, zleceniodawca, zleceniobiorca
Opinie naszych zadowolonych Klientów
