Obiektywne i subiektywne kryteria naruszenia dóbr osobistych
26.10.2011
Określenie kryteriów na podstawie, których dokonywana będzie ocena, czy w konkretnym przypadku doszło do naruszenia dóbr osobistych stanowi zasadniczą kwestię decydującą o zakresie ochrony tych dóbr. W judykaturze oraz doktrynie wykształciły się dwie teorie w tym przedmiocie: subiektywna oraz obiektywna. Twórcą pierwszej z wymienionych koncepcji był S. Grzybowski. Autor ten twierdził, iż „o naruszeniu dobra osobistego można mówić tylko wtedy, ale i zawsze wtedy, gdy naruszenie dobra osobistego wywołało odczucie naruszenia (…) indywidualnych wartości.” Jednak zaznaczyć trzeba, iż w późniejszych swoich pracach S. Grzybowski coraz bardziej odchodził od koncepcji subiektywnej przyznając prymat teorii obiektywnej.
To właśnie ta koncepcja znalazła uznanie orzecznictwa oraz większości przedstawicieli doktryny.
Jednym z pierwszych wyroków, w którym Sąd Najwyższy opowiedział się za obiektywnymi kryteriami naruszenia dóbr osobistych był wyrok z 6 października 1969 r. Sąd ten jednoznacznie stwierdził, iż „gdy chodzi o cześć człowieka, obiektywna ocena konkretnych okoliczności, a nie subiektywne odczucie zainteresowanej osoby, decyduje o tym, czy w ogóle miało miejsce naruszenie dobra osobistego” (wyrok SN z 6.10.1969 r., I CR 305/69). Należy przytoczyć także uchwałę składu 7 sędziów Sądu Najwyższego, w której podkreślono, że „nie można chronić uczuć ludzkich jako pewnej abstrakcyjnej całości, nie można też sięgać do nieokreślonych i płynnych pojęć, pozbawionych wszelkiej realnej treści posuniętych w subiektywizmie poza granice wszelkich możliwych ocen” (uchwała SN z 28.05.1971 r.). Przedstawicielami doktryny, którzy opowiadają się za koncepcją obiektywną są m.in. J. Panowicz-Lipska, A. Szpunar, A. Cisek.
Bardzo ważne jest przyjęcie przez sądy obiektywnego kryterium naruszenia dóbr osobistych. Prowadzi to bowiem do wydawania przez organy orzekające podobnych orzeczeń w sprawach o taki samym stanie faktycznym. Natomiast koncepcja subiektywna, pozwalająca uwzględniać indywidualne odczucia powoda, który może być osobą przewrażliwioną na swoim punkcie, mogłaby bardzo często prowadzić do odmiennych rozstrzygnięć takich samych stanów faktycznych, a co za tym idzie wywoływać duże rozbieżności w orzecznictwie.
Sądy dokonując oceny, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych odwołują się albo do norm społecznych, albo do odczuć osoby odznaczającej się następującymi cechami: rozsądek, dokonywanie racjonalnych ocen, brak obciążenia uprzedzeniami, brak skłonności do wyrażania ekstremalnych sądów (wyrok SN z 21.09.2006 r., I CSK 118/06). Jeżeli chodzi natomiast o normy społeczne to należy dodać, iż w judykaturze została ukształtowana reguła zgodnie, z którą przy dokonywaniu omawianej oceny uwzględnia się jedynie normy zasługujące na aprobatę moralną.
Dodać trzeba, iż sprzeczne z obiektywnym kryterium oceny faktu wystąpienia naruszenia jest powoływanie się przez dziennikarzy na specyficzny, indywidualny styl pisania przez nich materiałów prasowych, który to styl miałby wyłączać naruszenie dóbr osobistych lub jego bezprawność. Sądy jednak zdecydowanie odrzucają takie tłumaczenie (np. wyrok SA w Warszawie z 5.06.2006 r., VI ACa 1331/05).
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
