Separacja
25.10.2011
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964, Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) przesłanki separacji dzielą się na pozytywne i negatywne. Pozytywna przesłanka orzeczenia separacji jest złagodzona w porównaniu z rozwodem. Ustawodawca wymaga jedynie, aby między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego (art. 611 § 1 k.r. i o.). Natomiast rozkład ten nie musi być trwały, co stanowi przesłankę rozwodu. Dla uznania, że w konkretnym przypadku nastąpił zupełny rozkład pożycia konieczne jest zaniknięcie trzech zasadniczych więzi między małżonkami: więzi psychicznej, więzi fizycznej, więzi gospodarczej. Natomiast może istnieć szansa na powrót małżonków do wspólnego pożycia.
Istnienie negatywnych przesłanek separacji nie pozwala na jej orzeczenie pomimo istnienia zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Należy zaliczyć do nich:
- dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków (art. 611 § 2 k.r. i o.) – separacja nie jest dopuszczalna, jeżeli w skutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
- sprzeczność separacji z zasadami współżycia społecznego (art. 611 § 2 k.r. i o.) – separacja nie jest dopuszczalna, jeżeli z innych względów niż dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Należy zaznaczyć, że kodeks rodzinny i opiekuńczy nie przewiduje przesłanki negatywnej w postaci wyłącznej winy za rozkład pożycia małżonka żądającego separacji, co ma miejsce przy rozwodzie. W związku z tym sąd może orzec separację nawet wówczas, gdy z żądaniem tym występuje małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia.
Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków (art. 611 § 3 k.r. i o.). Żądanie to rozpoznaje sąd w postępowaniu nieprocesowym (art. 5671 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. z 1965, Nr 43, poz. 296 z późn. zm.). Użycie w art. 611 § 3 k.r. i o. określenia „może” wskazuje, iż sąd przed podjęciem decyzji w przedmiocie odstąpienia od zwykłego trybu postępowania powinien najpierw dokonać oceny wiarygodności oświadczeń małżonków.
Jeżeli jednak orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione, sąd orzeka separację.
Istotnym jest fakt, iż orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie za rozkład pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Należy pamiętać jednak, iż pomimo orzeczenia separacji małżeństwo trwa nadal, a co za tym idzie małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa. Nie może on także powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem związku małżeńskiego.
Orzeczenie separacji uchyla natomiast obowiązek wspólnego pożycia, obowiązek wierności, a także obowiązek współdziałania dla dobra rodziny. Ponadto ulega wyłączeniu domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, w przypadku, gdy urodziło się ono po upływie 300 dni od orzeczenia separacji (art. 62 § 1 k.r. i o.).
Jeżeli żądanie separacji jest rozpoznawane w procesie sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
W wyroku orzekającym separację sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie w przedmiocie jej wykonywania i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.
W przypadku, gdy małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku orzekającym separację orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania małżonków będących w separacji. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron, sąd może w wyroku orzekającym separację orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym separację dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Należy podkreślić, iż orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Ponadto, jeżeli wymagają tego względy słuszności, małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy.
Do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków pozostających w separacji drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rozwodu, za wyjątkiem art. 60 § 3 k.r. i o..
Ponadto na skutek separacji następuje zmiana ustroju majątkowego, w którym pozostają małżonkowie. Powstaje ustrój rozdzielności majątkowej jako ustrój przymusowy (art. 54 § 1 k.r. i o.). Jeżeli chodzi natomiast o przepisy prawa spadkowego to separacja powoduje wyłączenie małżonka z kręgu spadkobierców ustawowych (art. 9351 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
