Sądowe dochodzenie macierzyństwa

Autor:
Witold Walkowski Ekspert LexVin
Aplikant Radcowski

Masz problem?
Zadaj mi pytanie

Na podstawie ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964, Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) można żądać ustalenia macierzyństwa w dwóch przypadkach:

1. sporządzony został akt urodzenia dziecka nieznanych rodziców;
2. macierzyństwo kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka zostało zaprzeczone.

Z powództwem o  ustalenie macierzyństwa może wystąpić jedynie dziecko lub jego matka. Należy podkreślić, iż mąż matki, która urodziła dziecko w czasie trwania małżeństwa nie ma prawa do wystąpienia z tym powództwem. Powinien on być jednak zawiadomiony o wszczęciu postępowania. Uregulowanie takie jest konsekwencją przyjętego założenia, zgodnie z którym ukształtowanie relacji matka-dziecko należy wyłącznie do osób, których relacja ta bezpośrednio dotyczy. Ustalenia macierzyństwa może ponadto żądać prokurator, pod warunkiem, że wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.

Dziecko wytacza powództwo przeciwko matce, a jeżeli matka nie żyje – przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy (art. 61¹⁰ § 2 k.r. i o.). Natomiast matka wytacza powództwo o ustalenie macierzyństwa przeciwko dziecku (art. 61¹⁰ § 3 k.r. i o.).

Kodeks rodzinny i opiekuńczy w przypadku osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości pozostawił wyłącznie mu decyzje w sprawie ustalenia swojego pochodzenia.

Ustalenie macierzyństwa może nastąpić dopiero po urodzeniu się dziecka.

Jeżeli chodzi natomiast o zaprzeczenie macierzyństwa to z powództwem takim można wystąpić w przypadku, gdy w akcie urodzenia jest wpisana jako matka kobieta, która dziecka nie urodziła (art. 61¹² § 1 k.r. i o.).

Legitymację do wniesienia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa posiadają:

1. dziecko;
2. kobieta, która urodziła dziecko;
3. kobieta, która została wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka;
4. mąż kobiety, która została wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka;
5. mężczyzn, który uznał ojcostwo wobec dziecka kobiety, która została wpisana w akcie urodzenia jako jego matka;
6. mężczyzna, którego ojcostwo zostało sądownie ustalone, ponieważ obcował w okresie koncepcyjnym z kobietą, która została wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka;
7. prokurator, pod warunkiem, ze przemawia za tym dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego.

Powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa dziecko wytacza przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, a jeżeli kobieta ta nie żyje - przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy. matka wytacza powództwo przeciwko kobiecie wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka i przeciwko dziecku, a jeżeli kobieta ta nie żyje - przeciwko dziecku. Kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka wytacza powództwo przeciwko dziecku. Natomiast mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone z uwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, wytacza powództwo przeciwko dziecku i tej kobiecie, a jeżeli ona nie żyje - przeciwko dziecku (art. 61¹²  k.r. i o.).

Matka albo kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka jako jego matka może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia sporządzenia aktu urodzenia dziecka. Natomiast mężczyzna, którego ojcostwo zostało ustalone z uwzględnieniem macierzyństwa kobiety wpisanej w akcie urodzenia dziecka jako jego matka, może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie macierzyństwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka nie jest jego matką, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Jeżeli mężczyzna ten został całkowicie ubezwłasnowolniony z powodu choroby psychicznej lub innego rodzaju zaburzeń psychicznych, na które zapadł w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa, powództwo może wytoczyć jego przedstawiciel ustawowy. Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku sześć miesięcy od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego, a jeżeli przedstawiciel ten powziął wiadomość o tym, że kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka nie jest matką dziecka - sześć miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął (art. 64 § 1 k.r. i o.). Jeżeli przedstawiciel ustawowy wyżej wskazanego mężczyzny, który został całkowicie ubezwłasnowolniony nie wytoczył powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, mężczyzna ten może wytoczyć powództwo po uchyleniu ubezwłasnowolnienia. Termin do wytoczenia powództwa wynosi w tym wypadku sześć miesięcy od dnia uchylenia ubezwłasnowolnienia, a jeżeli mąż powziął wiadomość o tym, że kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka nie jest matką dziecka dopiero później - sześć miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął (art. 64 § 2  k.r. i o.). Jeżeli mężczyzna ten zapadł na chorobę psychiczną lub innego rodzaju zaburzenia psychiczne w ciągu terminu do wytoczenia powództwa o zaprzeczenie macierzyństwa i mimo istnienia podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego nie został ubezwłasnowolniony, może on wytoczyć powództwo w ciągu sześciu miesięcy od ustania choroby lub zaburzeń, a gdy powziął wiadomość o tym, że kobieta wpisana w akcie urodzenia dziecka nie jest matką dziecka dopiero później - w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym tę wiadomość powziął (art. 65 k.r. i o.).

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym zaprzeczenie macierzyństwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka. 

Zostaw swój komentarz
Imię: Email: Treść: Adres e-mail nie zostanie opublikowany