Rozwód

Autor:
Witold Walkowski Ekspert LexVin
Aplikant Radcowski

Masz problem?
Zadaj mi pytanie

Zgodnie z ustawą z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964, Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) rozwód pozwala na rozwiązanie małżeństwa za życia małżonków.

Przesłanki rozwodu

Kodeks rodzinny i opiekuńczy opiera się na zasadzie trwałości małżeństwa.

Dlatego, aby sąd wydał wyrok orzekający rozwód konieczne jest zaistnienie przesłanek, które wskazane są przez przepisy prawa. Przesłanki te dzielą się na pozytywne oraz negatywne.

Do podstawowych przesłanek należy zaliczyć zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego (art. 56 § 1 k.r. i o.). Nie jest natomiast istotne, co taki stan spowodowało. Dla uznania, że w konkretnym przypadku nastąpił zupełny rozkład pożycia konieczne jest zaniknięcie trzech zasadniczych więzi między małżonkami: więzi psychicznej, więzi fizycznej, więzi gospodarczej. Natomiast trwałość rozkładu pożycia oznacza, iż małżonkowie nie powrócą już do wspólnego pożycia.

Istnienie negatywnych przesłanek rozwodu nie pozwala na jego orzeczenie pomimo istnienia zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Należy zaliczyć do nich:

1. wyłączną winę jednego z małżonków (art. 56 § 3 k.r. i o.) – rozwód nie jest dopuszczalny, w przypadku, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego;
2. dobro wspólnych małoletnich dzieci (art. 56 § 2 k.r. i o.) – rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
3. sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego (art. 56 § 2 k.r. i o.) – rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli z innych niż wskazane wyżej względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zakres orzekania w wyroku rozwodowym

W wyroku rozwodowym sąd powinien zawrzeć pewne rozstrzygnięcia:

1. z urzędu;
2. na żądanie jednego z małżonków;
3. na zgodny wniosek stron.

Z urzędu sąd powinien rozstrzygnąć przede wszystkim  o winie za rozkład pożycia małżeńskiego. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy (art. 57 § 2 k.r. i o.).

Na podstawie art. 58 § 1 k.r. i o. w wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga także z urzędu o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i o kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.

Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom na ich zgodny wniosek, jeżeli przedstawili porozumienie o sposobie jej wykonywania i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka.

W przypadku, gdy małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie sąd z urzędu rozstrzyga ponadto o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka (art. 58 § 2 k.r. i o.).

Natomiast na zgodny wniosek stron, sąd może w wyroku orzekającym rozwód, orzec o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej.

Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu (art. 58 § 3 k.r. i o.).

Ponadto w tym trybie sąd może orzec o alimentach dla jednego małżonka od drugiego.

Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego (art. 60 § 1 k.r. i o.). W przypadku, gdy jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku (art. 60 § 2 k.r. i o.).

Jednakże, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Do obowiązku dostarczania środków utrzymania przez jednego z małżonków rozwiedzionych drugiemu stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi (art. 61 k.r. i o.).

Zostaw swój komentarz
Imię: Email: Treść: Adres e-mail nie zostanie opublikowany