Ustalenie nieistnienia małżeństwa
23.10.2011
Małżeństwo uważa się za nie zawarte, jeżeli przy jego zawieraniu nie wystąpiły wszystkie konieczne przesłanki wskazane w art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964, Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). W przypadku, gdy małżeństwo było zawierane przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego oświadczenie nupturientów nie wywołało żadnych skutków prawnych, jeżeli:
- nupturienci nie byli różnej płci;
- oświadczenie nie zostało złożone jednocześnie;
- oświadczenia zostały złożone przed osobą niebędącą kierownikiem USC, ani jego zastępcą;
- treścią oświadczenia nie było wstąpienie w związek małżeński;
- osoba, która złożyła oświadczenie za kogoś innego nie była prawidłowo ustanowionym pełnomocnikiem.
W przypadku, gdy małżeństwo było zawierane przed duchownym oprócz wyżej wskazanych przyczyn, nieistnienie małżeństwa powoduje ponadto niesporządzenie aktu małżeństwa, a także sytuacja, w której nie wystąpiła przesłanka samego zawarcia małżeństwa.
Małżeństwo powstaje bowiem z chwilą złożenia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, pod warunkiem, że zostały spełnione inne konieczne przesłanki.
Jeżeli akt małżeństwa został sporządzony to zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2004 r., Nr 161, poz. 1688 z późn. zm.) jest on wyłącznym dowodem zdarzenia w nim stwierdzonego. Jego niezgodność z prawdą może być wykazana jedynie w postępowaniu sądowym.
Sprawy o ustalenie nieistnienia małżeństwa należą do właściwości sądów okręgowych, które rozpoznają je w trybie procesowym w postępowaniu odrębnym.
Ustalenie nieistnienia małżeństwa nie może nastąpić w orzeczeniu wydanym w innej sprawie, np. w sprawie o rozwód.
Orzeczenie ustalające nieistnienie małżeństwa ma charakter deklaratoryjny. Jest ono skuteczne erga omnes, ex tunc. Oznacza to, iż wywołuje ono skutek w postaci takiej, iż uważa się, że małżeństwa w ogóle nie zawarto, a co za tym idzie nie powstało powinowactwo, dzieci zrodzone z tego związku są pozamałżeńskie, między małżonkami nie ma obowiązku alimentacyjnego i nie powstała między nimi ustawowa wspólność majątkowa.
W przypadku, gdy zachowano wszystkie przesłanki konieczne do zawarcia małżeństwa, a mimo to nie został sporządzony akt małżeństwa, małżeństwo jest zawarte, ale nie można udowodnić jego istnienia. W przypadku takim należy uznać, że powództwo o ustalenie istnienia małżeństwa nie jest dopuszczalne, ponieważ przepisy prawa przewidują drogę w postaci ustalenia treści aktu małżeństwa przez sąd w postępowaniu nieprocesowym (art. 33 ustawy z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego, t.j. Dz. U. z 2004 r., Nr 161, poz. 1688 z późn. zm.).
Natomiast powództwo o ustalenie istnienia małżeństwa jest dopuszczalne w razie braku dokumentu co do małżeństwa wyznaniowego zawartego przed unifikacją prawa małżeńskiego, ponieważ przepisy prawa nie przewidują innego postępowania, które mogłoby doprowadzić do ustalenia jego zawarcia.
Sprawy o unieważnienie aktu stanu cywilnego należą do właściwości sądu, który rozpoznaje je w postępowaniu nieprocesowym. Aby doszło do unieważnienia aktu stanu cywilnego potrzebne jest spełnienie następujących przesłanek:
- akt musi stwierdzać zdarzenie niezgodne z prawdą;
- wskutek uchybień, które miały miejsce przy sporządzaniu aktu zmniejszyła się jego moc dowodowa (art. 30 PrASC).
Postępowanie w sprawie unieważnienia aktu małżeństwa ma miejsce w sytuacji, gdy brak było samego zawarcia związku małżeńskiego, a mimo to akt małżeństwa został sporządzony. Natomiast do przyczyn, które zmniejszają moc dowodową aktu małżeństwa zalicza się m.in. sporządzenie go przez osobę nieuprawnioną.
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
