Ograniczenie prawa do wizerunku
23.10.2011
Wizerunek jest dobrem osobistym chronionym zarówno na podstawie art. 23 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), jak i art. 81 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. Nr 24 poz. 83 z późn. zm.).
Wizerunek – co to takiego?
Definicja pojęcia „wizerunek” stanowi kwestię sporną w doktrynie. Za szerokim rozumienie tego terminu opowiedział się Sąd Najwyższy, który stwierdził, iż „pod pojęciem wizerunku zasadniczo rozumie się rysy twarzy, bądź znamiona sylwetki względnie inne cechy fizyczne człowieka pozwalające na jego indywidualizację i identyfikację, stwarzające poczucie tożsamości i niepowtarzalności, określające osobistość człowieka” (wyrok z 7.03.2003 r., I CKN 100/01). Ponadto Sąd Najwyższy w kolejnym wyroku objął zakresem omawianego pojęcia także „dodatkowe utrwalone elementy związane z wykonywanym zawodem, jak charakteryzacja, ubiór, sposób poruszania się i kontaktowania z otoczeniem” (wyrok z 20.05.2004 r., II CK 330/03). Większość znawców przedmiotu do wizerunku zalicza także tzw. maskę artystyczną, ale tylko wówczas, gdy umożliwia zidentyfikowanie osoby odgrywającej daną postać. Maska artystyczna to wizerunek stworzony sztucznie przez artystę „dla oddania cudzej, a nie własnej postaci”.
Ograniczenie prawa do wizerunku
Zgodnie z art. 81 pr. aut. „rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.” W ustawie tej expressis verbis wymieniono także przypadki, w których rozpowszechnianie wizerunku nie wymaga zezwolenia osoby na nim utrwalonej. Dotyczy to:
- osób powszechnie znanych, pod warunkiem jednak, że ich wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nich funkcji publicznych; dopuszcza się opublikowanie w prasie wizerunku osoby powszechnie znanej, w sytuacji, gdy zamieszczony jest on obok artykułu prasowego na temat tej osoby;
- osób stanowiących jedynie szczegół większej całości (m.in. zgromadzenia, krajobrazu, publicznej imprezy); chodzi tutaj o sytuacje, w których wizerunek tych osób pełni jedynie rolę podporządkowaną utrwalonej całości; jego usunięcie nie spowodowałoby zmiany znaczenia zdjęcia lub innej formy, na której przedstawiono większą całość.
Na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24 z późn. zm.) zezwolenie na opublikowanie wizerunku osoby, przeciwko której toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe może zostać udzielone przez właściwego prokuratora lub sąd jedynie ze względu na ważny interes społeczny. Należy jednak podkreślić, iż możliwość taka nie dotyczy wizerunku świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych.
Ograniczenie prawa do wizerunku zostało wprowadzone także przez ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym (Dz. U. Nr 155, poz. 1298 z późn. zm.). Artykuł 33 ust. 1 tej ustawy brzmi następująco: „członek kadry narodowej udostępnia, na zasadach wyłączności, swój wizerunek w stroju reprezentacji kraju polskiemu związkowi sportowemu, który jest uprawniony do wykorzystania tego wizerunku do swoich celów gospodarczych” w zakresie określonym przez przepisy prawa. Z przepisu tego wynika, iż udostępnienie wizerunku sportowca nie następuje za jego zgodą, ale jest konsekwencją przystąpienia do reprezentacji Polski, jest „swoistą ustawową licencją wyłączną”.
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
