Uznanie zaginionego za zmarłego
23.10.2011
Uznanie za zmarłego polega na wydaniu przez sąd postanowienia, którego skutkiem jest powstanie nowego stanu prawnego polegającego na tym, że pewną osobę traktuje się tak jakby zmarła. Orzeczenie to ma charakter konstytutywny i wskutek niego ustaje zdolność prawna danej osoby. Instytucja uznania za zmarłego uregulowana została w art. 29-32 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm).
Jeżeli dana osoba ma być uznana za zmarłą potrzebne jest kumulatywne spełnienie dwóch przesłanek. Pierwszą z nich jest zaginięcie osoby. Drugą przesłanką jest upływ od chwili zaginięcia pewnego okresu czasu, który jest różny w zależności od okoliczności, w jakich nastąpiło zaginięcie. Za zaginionego należy uznać osobę, o której nie wiadomo czy żyje, czy zmarła pomimo przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego stosownie do art. 530, 531 i 533 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 r., Nr 43, poz. 296 z późn. zm.). Jeżeli dana osoba zaginęła i nie wiadomo, czy żyje, czy zmarła powstaje stan niepewności, który wskutek jego przeciągania się powoduje negatywne konsekwencje. Ich usunięciu służy właśnie omawiana instytucja.
Jeżeli zaginięciu osoby nie towarzyszą żadne wyjątkowe okoliczności może ona zostać uznana za zmarłą, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żyła upłynęło dziesięć lat. Jednak uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed upływem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby lat dwadzieścia trzy.
Ustawodawca przewidział skrócenie dziesięcioletniego terminu o połowę w przypadku, gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony ukończył lat siedemdziesiąt. W takim przypadku wystarczy upływ pięciu lat.
W art. 30 k.c. oraz art. XXVIII-XXX i XXXII ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., Nr 16, poz. 94 z późn. zm.) uregulowano przypadki szczególne, które uzasadniają skrócenie ogólnego terminu do uznania za zmarłego. Pierwszym z nich jest sytuacja, gdy ktoś zaginął w czasie podróży powietrznej lub morskiej w związku z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem. W takim przypadku zaginiony może być uznany za zmarłego po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym nastąpiła katastrofa, albo inne szczególne zdarzenie (art. 30 § 1 KC). Natomiast w przypadku, gdy nie można stwierdzić katastrofy statku lub okrętu bieg powołanego terminu rozpoczyna się z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu przeznaczenia, a jeżeli portu takiego nie było po upływie dwóch lat od dnia, w którym była o nim ostatnia wiadomość. Jeżeli osoba zaginęła w związku z innym bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia może być uznana za zmarłą po upływie roku od dnia, w którym to niebezpieczeństwo ustało lub według okoliczności powinno ustać. (art. 30 § 3 k.c.).
Jeżeli do zaginięcia doszło w związku z określonymi w art. XXVIII-XXX i XXXII p.w.k.c. stanami faktycznymi związanymi z wojną lub działaniami wojennymi termin do uznania za zmarłego wynosi
Terminy określone w miesiącach i latach oblicza się stosownie do art. 112 k.c..
Domniemywa się, że zaginiony zmarł w chwili oznaczonej w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego, która powinna być oznaczona jako najbardziej prawdopodobna według okoliczności. Gdy brak jest wszelkich danych w tej materii jako chwilę domniemanej śmierci oznacza się pierwszy dzień terminu, z którego upływem uznanie za zmarłego stało się możliwe. Jeżeli w postanowieniu o uznaniu za zmarłego czas śmierci został oznaczony tylko datą dzienną, za chwilę domniemanej śmierci zaginionego uważa się koniec tego dnia (art. 31 k.c.). Ustawodawca w art. 32 k.c. wprowadził jeszcze jedno domniemanie prawne, zgodnie z którym w przypadku, gdy kilka osób utraciło życie podczas grożącego im wspólnie niebezpieczeństwa domniemywa się, że zmarły jednocześnie.
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
