Jakie są przyczyny unieważnienia małżeństwa?
20.10.2011
Jeżeli małżeństwo zostało zawarte pomimo istnienia przeszkód do jego zawarcia wskazanych w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964, Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) jest ono ważne. Jego unieważnienie następuje na mocy orzeczenia sądu.
W prawie polskim obowiązuje koncepcja unieważnialności małżeństwa, a nie jego nieważności od samego początku.
Prawomocne orzeczenie o unieważnieniu małżeństwa ma charakter konstytutywny. Jeżeli natomiast żadna z uprawnionych osób nie żąda unieważnienia małżeństwa, istnieje ono i powoduje wszelkie przewidziane prawem skutki.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, iż małżeństwo może zostać unieważnione jedynie z przyczyn wskazanych w jego przepisach (art. 17 k.r. i o.).
Przeszkoda wieku
Podstawą unieważnienia małżeństwa jest nieosiągnięcie wymaganego wieku. Kodeks stanowi, iż nie może zawrzeć małżeństwa osoba, która nie ukończyła osiemnastu lat. Jednakże z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat szesnaście, jeżeli z okoliczności wynika, ze zawarcie małżeństwa będzie z godne z dobrem założonej rodziny.
W przypadku jednak, gdy przed wytoczeniem powództwa małżonek osiągnął wymagany wiek – nie można unieważnić małżeństwa z tej przyczyny. Także w sytuacji, gdy kobieta zaszła w ciążę jej mąż nie może żądać unieważnienia małżeństwa z powodu braku przepisanego wieku.
Przeszkoda ubezwłasnowolnienia
Małżeństwo, które zostało zawarte przez osobę ubezwłasnowolnioną całkowicie podlega unieważnieniu.
Uprawnienie to jest jednak wyłączone, jeżeli ubezwłasnowolnienie zostało uchylone.
Przeszkoda choroby psychicznej
Podstawą unieważnienia małżeństwa w tym przypadku jest zakaz zawierania małżeństwa przez osobę dotkniętą chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym. Jeżeli jednak stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić na zawarcie małżeństwa.
Nie można jednak unieważnić małżeństwa z powodu choroby psychicznej jednego z małżonków, po jej ustaniu.
Przeszkoda pozostawania w związku małżeńskim – bigamii
Ustawodawca wprowadził bezwzględnie obowiązującą zasadę zgodnie, z którą można pozostawać tylko w jednym związku małżeńskim. Dlatego też zawarcie małżeństwa, pomimo tego, że pozostaje się już w związku małżeńskim stanowi przyczynę unieważnienia drugiego małżeństwa.
Nie można jednak unieważnić małżeństwa z tego powodu, jeżeli poprzednie małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, chyba że ustanie tego małżeństwa nastąpiło przez śmierć osoby, która zawarła ponowne małżeństwo pozostając w poprzednio zawartym związku małżeńskim.
Przeszkoda pokrewieństwa i powinowactwa
Przeszkoda pokrewieństwa oznacza, iż nie mogą zawrzeć małżeństwa krewni w linii prostej, ani rodzeństwo. Przeszkoda ta ma charakter bezwzględnie obowiązujący.
Natomiast, jeżeli chodzi o przeszkodę powinowactwa to zakaz zawierania małżeństw pomiędzy powinowatymi w linii prostej obowiązuje względnie. Z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa pomiędzy takimi osobami.
Przeszkoda przysposobienia
Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa przysposabiający i przysposobiony.
Nie można jednak unieważnić małżeństwa z tej przyczyny, jeżeli stosunek przysposobienia między małżonkami ustał.
Unieważnienie małżeństwa z powodu wad oświadczenia woli
Małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński lub oświadczenie wyrażające wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu zostało złożone:
- przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli;
- pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony;
- pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste.
Nie można jednak żądać unieważnienia małżeństwa po upływie szczęściu miesięcy od dnia ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli, od wykrycia błędu lub ustania obawy wywołanej groźbą – a w każdym przypadku po upływie lat trzech od zawarcia małżeństwa.
Unieważnienie małżeństwa zawartego przez pełnomocnika
W razie zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika mocodawca może żądać jego unieważnienia, jeżeli brak było zezwolenia sądu na złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez pełnomocnika albo jeżeli pełnomocnictwo było nieważne lub skutecznie odwołane. Nie można jednak z tego powodu żądać unieważnienia małżeństwa, w przypadku gdy małżonkowie podjęli wspólne pożycie.
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
