Art. 127 Ustawy prawo upadłościowe, rażąca nieekwiwalentność świadczeń
28.12.2013
Rację ma syndyk masy upadłościowej, iż zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe gromadzenie środków pieniężnych należących do innych osób jest czynnością zastrzeżoną przez ustawodawcę do wyłącznej kompetencji banków, które posiadają stosowne zezwolenia a ich działalność podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Inne podmioty niż banki, które zawierają takie umowy naruszają przepisy prawa. Natomiast wszelkie dalej płynące wniosku są w mojej ocenie zbyt daleko idące a z pewnością sam fakt wszczęcia postępowania nie przesądza o charakterze popełnionego przestępstwa przez prezesa spółki.
Zgodnie z art. 127 Prawa upadłościowego bezskuteczne w stosunku do masy upadłości są czynności prawne dokonane przez upadłego w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, którymi rozporządził on swoim majątkiem, jeżeli dokonane zostały nieodpłatnie albo odpłatnie, ale wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej.
Cechą wspólną przepisów Kodeksu cywilnego o ochronie wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika oraz przepisów Prawa upadłościowego jest założenie, że czynności dokonane przez dłużnika są ważne, a jedynie względnie bezskuteczne. W przypadku uregulowań kodeksowych jest to bezskuteczność w stosunku do oznaczonego wierzyciela. W przypadku natomiast komentowanych przepisów czynność prawna jest bezskuteczna do masy upadłości, co pośrednio odnosi się także do wierzycieli upadłego. Bezskuteczność ta polega na tym, że w relacjach między wierzycielem (syndykiem lub zarządcą) a osobą trzecią, która otrzymała korzyść majątkową w wyniku dokonania takiej czynności, przyjmuje się fikcję, jak gdyby czynności prawnej nie dokonano (por. uzasadnienie wyroku SN z 22 czerwca 2007 r., V CSK 106/07, LexPolonica nr 2212172).
Komentowany przepis reguluje czynności prawne o charakterze rozporządzającym. Przez pojęcie to należy rozumieć czynności polegające na przeniesieniu, obciążeniu, ograniczeniu lub zniesieniu prawa podmiotowego (Z. Radwański, Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2005, s. 225). Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 15 czerwca 2005 r. (I ACa 486/05, LexPolonica nr 1238308, Mon. Pr. 2007, nr 1, s. 44) wyraził pogląd, że przez czynność prawną należy rozumieć każdą czynność, która wywołuje skutki prawne. Jest to zatem akt dokonany przez dłużnika, wskutek którego majątek jego uległ zmniejszeniu, a więc wskutek którego z majątku dłużnika coś ubyło albo wskutek którego majątek ten został obciążony. Zatem chodzi tu o czynność dłużnika, która ponadto dotyczy jego majątku.
Bezskuteczne jednakże są tylko dwa rodzaje czynności rozporządzających: nieodpłatne i odpłatne, w których wartość świadczenia upadłego przewyższa w rażącym stopniu wartość świadczenia otrzymanego przez upadłego lub zastrzeżonego dla upadłego lub dla osoby trzeciej.
Pojęcie rażącej nieekwiwalentności świadczeń jest nieostre i może budzić wątpliwości, tak że kwalifikacja czynności prawnej do tej kategorii powinna być dokonana w konkretnych okolicznościach danej sprawy, przy zastosowaniu obiektywnych mierników rynkowych świadczeń objętych umową. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa na syndyku (zarządcy), który - dochodząc przeciwko osobie trzeciej roszczeń, o których mowa w art. 134 - powinien wykazać bezskuteczność czynności prawnej (podobnie Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 22 lutego 1995 r., I ACr 675/94, OSA 1995, nr 4, poz. 17, s. 43; zob. także wyrok SN z 9 września 2010 r., I CSK 69/10, LexPolonica nr 2573509).
W mojej ocenie syndyk nie ma racji żądając od Pana zwrotu otrzymanych odsetek powołując się przy tym na art. 127 Prawa upadłościowego. Sugeruję obecnie wstrzymanie się z jakąkolwiek reakcją a ewentualne działania podjąć w sytuacji gdyby syndyk zdecydował się na wystąpienie przeciwko Panu z powództwem cywilnym.
Tagi: nieekwiwalentność, wezwanie do zapłaty
Opinie naszych zadowolonych Klientów
