Świadczenie nienależne
08.07.2013
Oczywiście w związku z dokonanym przelew Wspólnota Mieszkaniowa ma prawo żądania zwrotu nadpłaconej należności, jako tzw. bezpodstawnego wzbogacenia. Zgodnie z treścią art. 405 Kodeksu cywilnego kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.
Natomiast błędne w mojej ocenie jest stanowisko niektórych prawników, iż w omawianej sytuacji należałoby się domagać zwrotu przelanej należności jako świadczenia nienależnego. Jak bowiem wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku w sprawie III CKN 162/97 gdy określone przesunięcie majątkowe nie jest wynikiem świadczenia, nie może powstać roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia, lecz jedynie roszczenie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia na zasadach ogólnych (art. 405-409 Kodeksu cywilnego). Przy ocenie, czy miało miejsce świadczenie w ramach danego stosunku, rozstrzygające znaczenie winien mieć punkt widzenia wierzyciela z tego stosunku: czy może on na podstawie rozpoznawalnych okoliczności uważać dane działanie za świadczenie.
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Nie ma jednak podstaw, aby niniejsza sprawa była rozpatrywana w trybie uproszczonym, co nie oznacza, iż sąd nie zdecyduje się na wydanie nakazu zapłaty w trybie upominawczym. Zgodnie z procedurą cywilną postępowanie uproszczone stosuje się w sprawach o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty.
Należy, w okolicznościach niniejszej sprawy wskazać, iż osoba która odmawia dokonania błędnie otrzymanego przelewu może ponosić również odpowiedzialność na zasadach wskazanych w ustawie karnej. W myśl z art. 284 Kodeksu karnego kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Niezbędną przesłanką przywłaszczenia jest pod względem podmiotowym zamiar sprawcy pozbawienia właściciela mienia stanowiącego jego własność, a znajdującego się w posiadaniu sprawcy i zatrzymanie tego mienia wbrew woli właściciela. Przedmiotem czynności wykonawczej mogą być również pieniądze omyłkowo przekazane na rachunek bankowy sprawcy.
Powyższe stanowisko zostało potwierdzone chociażby w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 roku w sprawie IV KK 374/2009 oskarżony Witold R. z momentem wypłaty pieniędzy z posiadanego rachunku bankowego wszedł w ich posiadanie. Wiedząc, że nie stanowią one jego własności, o czym informowano go, powinien był je zwrócić właścicielowi. Nie czyniąc tego, lecz rozporządzając nimi jak własnymi takim działaniem naruszył dyspozycję art. 284 § 1 k.k.
Tagi: przywłaszczenie, bezpodstawne wzbogacenie, świadczenie nienależne
Opinie naszych zadowolonych Klientów
