Po zapoznaniu się z przedstawionym przez Pana opisem sprawy należy stwierdzić, istnieją podstawy do stwierdzenia, że Pana mama zawarła umowę z Telefonią Polski Razem działając pod wpływem błędu rozumianego w sposób określony w art. 84 kodeksu cywilnego.

 

Posługując się terminem „błąd", art. 84 kodeksu cywilnego odwołuje się do potocznego jego rozumienia. Według powszechnie przyjętego rozumienia, błąd polega na fałszywym, mylnym wyobrażeniu o otaczającej rzeczywistości. W tym znaczeniu błąd oznacza pewną zaszłość psychiczną i wyraża się w mylnym wyobrażeniu o rzeczywistym stanie sprawy (o prawdziwym stanie rzeczy) lub w ogóle brakiem takiego wyobrażenia. Ujmując ogólnie, o błędzie mówimy wówczas, gdy zachodzi niezgodność między rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości osoby.

 

W przedstawionej przez Pana sprawie możliwość uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli uzależniona jest od spełnienia 3 przesłanek.

 

Po pierwsze błąd musi dotyczyć treści czynności prawnej (umowy). Mówiąc ogólnie „błąd co do treści czynności prawnej” oznacza w istocie błąd co do okoliczności wchodzących w skład tejże czynności. W przedstawionej przez Pana sprawie błąd dotyczy identyfikacji (określenia) drugiej strony zawartej umowy, dlatego też może być potraktowany jako błąd odnoszący się do treści czynności prawnej.

 

Po drugie błąd musi być istotny. Zgodnie z treścią art. 84 § 2 kodeksu cywilnego błąd ma uzasadniać przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod jego wpływem i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści. W związku z tym należy stwierdzić, że o istotności błędu przesądzać muszą kryteria obiektywne, odnoszone do oceny rozsądnego człowieka, który znając prawdziwy stan rzeczy, nie złożyłby oświadczenia woli tej treści, a jej podstawą powinien być całokształt okoliczności, w tym również rozważenie interesów stron stosunku prawnego. Według powszechnie przyjętego określenia obiektywna istotność błędu oznacza, że błąd jest tego rodzaju, że żaden rozsądny człowiek, znający prawdziwy stan rzeczy, nie złożyłby oświadczenia woli tej treści. Wyraża ona jakby ciężar gatunkowy błędu. Oświadczenie woli w konfrontacji z rzeczywistością przedstawia się jako nieracjonalne, pozbawione uzasadnienia z punktu widzenia życiowego lub prawnego. W świetle przedstawionych przez Pana okoliczności sprawy wynika, że błąd co do podmiotu z którym Pana mama zawierała umowę należy uznać za błąd istoty.

 

Z racji tego, że oświadczenie woli złożone przez Pana mamę zostało skierowane do określonego adresata (drugiej strony) i stanowi element czynności prawnej odpłatnej (umowa) możliwość uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli uzależniona jest od spełnienia dodatkowej przesłanki opisanej w art. 84 § 1 zdanie drugie kodeksu cywilnego. Zgodnie z treścią tego przepisu musi zaistnieć jedna z opisanych w nim sytuacji, mianowicie druga strona: wywołała błąd swoim choćby niezawinionym zachowaniem albo o błędzie tym wiedziała lub wreszcie z łatwością błąd ten mogła zauważyć. 

 

Cechą charakterystyczną omawianej przesłanki prawnej doniosłości błędu, występującej w postaci: albo wywołania błędu przez adresata oświadczenia woli, albo jego wiedzy o błędzie, albo wreszcie możliwości zauważenia błędu, jest to, że nie dotyczy ona wcale błędu rozumianego jako wadliwość procesu woli. Sprowadza się ona do określonej postawy adresata oświadczenia woli w stosunku do błędu osoby oświadczającej. W istocie chodzi o pewnego rodzaju współdziałanie adresata oświadczenia woli w powstaniu wadliwości czynności prawnej. Współdziałanie to może mieć zarówno charakter czynny (błąd wywołał), jak i bierny (o błędzie wiedział i nie uczynił nic, by kontrahenta z błędu wyprowadzić, a nawet – o błędzie wprawdzie nie wiedział, ale mógł go z łatwością zauważyć). Ustalenie tej przesłanki nakazuje przeprowadzenie oceny zachowania adresata wadliwego oświadczenia woli. Przedmiotem analizy staje się jego postępowanie oraz stan wiedzy i świadomości, a także przyczynowość zachowania się adresata dla powstania błędu lub w nim utwierdzenia. Natomiast nie jest konieczne, aby działanie drugiej strony umowy było wyłączną przyczyną błędu wystarczy, aby zachowanie drugiej strony było współprzyczyną błędu. Wywołanie błędu w rozumieniu art. 84 § 1 k.c. wyczerpuje się przez każde zachowanie adresata oświadczenia, które po stronie składającego to oświadczenie skutkowało fałszywym wyobrażeniem co do czynności prawnej. Nie jest wymagane stwierdzenie, że zachowanie drugiej strony stosunku prawnego było wyłączną przyczyną błędu, wystarczająca jest współprzyczyna.

 

Nie ma znaczenia rodzaj tego zachowania, działanie czy zaniechanie. błąd może być wywołany milczeniem, jeżeli błądzący mógł wyciągnąć fałszywe wnioski co do okoliczności sprawy. Podobnie obojętny jest zawiniony lub niezawiniony charakter postępowania adresata oświadczenia woli, z tym zastrzeżeniem, że celowe wywołanie błędu u kontrahenta może być jednak ocenione jako zachowanie podstępne.

 

 

Z przedstawionych przez Pana okoliczności sprawy wynika, że druga strona umowy swoim zachowaniem wypełniła przesłankę określoną w art. 84 § 1 zdanie drugie kodeksu cywilnego. Należy bowiem stwierdzić, że druga strona umowy wywołała błąd co do swojej osoby,  można przypisać jej zachowaniu współprzyczynę wywołującą błąd. Wreszcie z łatwością mogła ten błąd zauważyć, gdyż Pana mama w przeprowadzonych rozmowach telefonicznych podkreślała że jest zadowolona z usług świadczonych przez dotychczasowego operatora telefonicznego Nettię, która niewątpliwie stanowi konkurenta na rynku usług telefonicznych dla Telefonii Polskiej Razem. 

 

 

Tak więc należy stwierdzić, że Pana mama jest uprawniona do złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, które doprowadzi do unieważnienia zawartej umowy. Oświadczenie to należy złożyć z terminie 1 roku od chwili wykrycia błędu.