Rozliczenie nakładów na majątek osobisty po śmierci jednego z małżonków
08.06.2014
Zgodnie z Kodeksem cywilnym zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).
Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Zgodnie z art. 1007 Kodeksu cywilnego roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu. Okres przedawnienia został wydłużony z lat trzech do lat pięciu w roku 2011.
W przepisach przejściowych wprowadzających zmianę uczyniono zastrzeżenie, iż dla roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nie przedawnionych, stosuje się pięcioletni okres przedawnienia.
Niestety, więc z dużym prawdopodobieństwem przedmiotowe roszczenie o zachowek uległo już przedawnieniu a w przypadku skierowania pozwu i podniesienia tego zarzutu przez pozwanych sprawę może Pani przegrać.
Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, iż w danych okolicznościach sprawy podniesienie zarzutu przedawnienia może zostać uznane przez sąd za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Powyższe zostało potwierdzone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2013 roku w sprawie IV CSK 611/2012 przedawnienie sprawy, nawet jeśli rzeczywiście nie dochowano w niej terminów, może się kłócić z zasadami współżycia społecznego.
Zwracam jednak Pani uwagę również na aspekt sprawy, który całkowicie został pominięty. Mianowicie zgodnie z art. 45 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.
Śmierć Pani ojca nie stoi na przeszkodzie dokonania tych rozliczeń w chwili obecnej. Roszczenie o zwrot nakładów można realizować w chwili dokonywania podziału majątku wspólnego małżeńskiego, a więc po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, co może nastąpić na skutek umowy o rozdzielności majątkowej, orzeczenia sądowego o rozdzielności majątkowej, rozwodu, separacji, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków i śmierci jednego z małżonków.
Tagi: podział majątku
Opinie naszych zadowolonych Klientów