Bez wątpienia roszczenie Pana wobec kuzyna z punktu widzenia obowiązujących przepisów prawa jest w pełni uzasadnione. Zgodnie bowiem z art. 405 Kodeksu cywilnego kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

 

 

 

W polskim systemie prawnym, jak podnoszą przedstawiciele teorii i co wynika z orzecznictwa sądowego, rozkład ciężaru udowodnienia faktów (okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy) w ogóle nie rysuje się zbyt ostro. Wyraźnie podkreślił to Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z 21 listopada 1969 r., III PZP 24/69 , Lexpolonica nr 300848 (OSNCP 5/70, poz. 76), stwierdzając, że „sąd, dążąc do wykrycia prawdy, pobudza w tym celu inicjatywę stron i uczestników postępowania, a także działa z urzędu” . Wprawdzie po wejściu w  życie ustawy  z 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego... (Dz. U. Nr 43, poz. 189) działanie sądu z urzędu zostało zdecydowanie ograniczone, niemniej jednak nie zostało ono całkowicie wyłączone. Sąd nadal może ( art. 232 k.p.c.), chociaż nie jest już zobowiązany, dopuścić dowód niewskazany przez stronę, a ponadto powinien ( art. 5 k.p.c.) udzielać stronom i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych (a więc i co do potrzeby udowodnienia istotnych okoliczności faktycznych) oraz pouczać ich o skutkach prawnych tych czynności i skutkach zaniedbań. W systemie prawnym, w którym nie obowiązuje zasada kontradyktoryjności w czystej postaci w postępowaniu sądowym, nie może być mowy o zdecydowanej regule rozkładu ciężaru dowodu.

 

Sąd oceniając zebrany materiał dowodowy będzie oceniał wszystkie środki dowodowe powołane przez Pana w postępowaniu tj. świadkowie, opinie biegłych, przesłuchanie stron. W mojej ocenie warto przed wystąpieniem na drogę sądową wezwać pisemnie kuzyna do zapłaty, jeżeli w odpowiedzi pisemnej wyrazi on stanowisko, iż budynek może Pan sobie zabrać to w sposób dorozumiany uzna on fakt, iż został on zbudowany z Pana środków finansowych - takie oświadczenie w ewentualnym procesie może być bardzo istotne z punktu widzenia procesowego.