Elektroniczny pobór opłat drogowych
12.06.2012
Zgodnie z Ustawą z dnia 21 marca 1985 roku Ustawa o drogach publicznych art. 13 korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za przejazdy po drogach krajowych pojazdów samochodowych, za które uważa się także zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego oraz przyczepy lub naczepy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, w tym autobusów niezależnie od ich dopuszczalnej masy całkowitej.
Pojazd samochodowy zgodnie z Ustawą z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym to pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. Określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego.
Naruszenie obowiązków związanych z uiszczeniem opłaty elektronicznej zostało zagrożone sankcjami administracyjnymi. Konsekwencje, o których mowa, przyjmują postać kar pieniężnych. Kary pieniężne są typowymi dla regulacji publicznoprawnych środkami zabezpieczającymi wykonanie powinności wobec państwa. Art. 13k ust. 1 Ustawy o drogach publicznych wskazuje na wysokość kar pieniężnych za naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej, natomiast w art. 13k ust. 2 Ustawy o drogach publicznych normodawca ustalił konsekwencje niedostosowania się do nakazów związanych z obsługą urządzenia pokładowego zainstalowanego w pojeździe.
Art. 13k ust. 1 Ustawy o drogach publicznych ma zastosowanie wyłącznie do przejazdu, za który pobierana jest opłata elektroniczna. Znaczenie określenia „opłata elektroniczna” należy wyjaśniać, mając na uwadze art. 13 ust. 1 pkt 3 oraz art. 13ha ust. 1 Ustawy o drogach publicznych. Kary pieniężnej nie można wymierzać na podstawie art. 13k Ustawy o drogach publicznych za naruszenie obowiązku uiszczenia innych opłat niż opłata elektroniczna, choćby były one ustalone przy pomocy technologii elektronicznych. O tym zawężeniu adresatów komentowanego przepisu decyduje odesłanie do art. 13 ust. 1 pkt 3 Ustawy o drogach publicznych.
Komentowany przepis pozwala na określenie podmiotu zobowiązanego do uiszczenia opłaty elektronicznej. Jest nim osoba kierująca pojazdem wymienionym w art. 13 ust. 1 pkt 3 Ustawy o drogach publicznych. Prawa do kierowania pojazdem nie można łączyć z prawem własności pojazdu samochodowego. Właściciel pojazdu może oddać do używania pojazd innej osobie (np. pracownikowi). Poza tym kierowanie pojazdem może nastąpić wbrew woli lub wiedzy jego właściciela. Właściciel pojazdu nie może ponosić konsekwencji nieuiszczenia opłaty elektronicznej, jeżeli zdoła wykazać, że nie kierował pojazdem w czasie przejazdu pod drodze krajowej.
Ustawodawca zobowiązuje właściwe organy do karania kierujących pojazdem nie tylko za nieuiszczenie opłaty, ale także za jej uiszczenie w niepełnej wysokości. Niepełna wysokość to wysokość mniejsza niż opłata należna w wysokości ustalonej na podstawie art. 13ha ust. 1 Ustawy o drogach publicznych. Nie można karać kierującego pojazdem, jeżeli poniósł ciężary finansowe w wyższej wysokości niż należna opłata. Wówczas gdy kierujący pojazdem przekaże środki pieniężne w wysokości wyższej niż wysokość należnej opłaty, ma prawo domagać się zwrotu nadpłaty w trybie przepisów o zwrocie opłaty nienależnie uiszczonej. Wydanie takich przepisów przewiduje art. 40a ust. 5 pkt 1 Ustawy o drogach publicznych. Wysokość kary za przejazd bez uiszczenia opłaty elektronicznej w pełnej wysokości jest o połowę mniejsza niż za czyn nieuiszczenia opłaty w jakiejkolwiek wysokości (por. art. 13k ust. 1 pkt 1 i 2 Ustawy o drogach publicznych).
Poniesienie kary pieniężnej nie jest oparte na przesłance umyślności. Nawet nieumyślne naruszenie obowiązków wynikających z art. 13i ust. 4a i 4b Ustawy o drogach publicznych powoduje po stronie kierującego pojazdem odpowiedzialność administracyjną.
Kierujący pojazdem uniknie odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że uiścił opłatę elektroniczną w inny sposób niż poprzez pobór elektroniczny (art. 13k ust. 3). Odstąpienie od nakładania kar pieniężnych w tej sytuacji podkreśla ich istotę sprowadzającą się do wymuszenia uiszczania opłat. Reasumując, kierującego pojazdem nie można ukarać, jeżeli zdoła udowodnić, że opłata elektroniczna została uiszczona zarówno poprzez pobór elektroniczny, jak i pobór niewykorzystujący jednej z technologii elektronicznych.
W chwili obecnej został Pan wezwaniu przez Głównego Inspektora Transportu drogowego do wskazania osoby kierującej pojazdem (a więc popełniającej wykroczenie) w związku z nieuiszczeniem opłaty drogowej w systemie viatoll.
W odpowiedzi na pismo należy wskazać kierującego pojazdem, proponuję również wyjaśnić okoliczności faktyczne przedmiotowego zdarzenia w szczególności wskazać na wadę urządzenia Via Box oraz napisać pismo do operatora z systemu z prośbą o pobranie z konta przedmiotowej opłaty.
Niestety jak już wskazałem w przedmiotowej odpowiedzi kara zostanie nałożona nawet w przypadku nieumyślnego nieuiszczenia opłaty. Zgodnie z podpisaną przez Pana umową ani GDDKiA, ani Spółka nie ponoszą odpowiedzialności za szkody poniesione przez Użytkownika ze względu na awarię urządzenia viabox, spowodowaną jego uszkodzeniem, utratą lub ujawnieniem wady fabrycznej”(§11 pkt 8 OWU).
W mojej ocenie przedmiotowe regulacje a w szczególności tryb postępowania i karania kierowców naruszają podstawowe zasady demokratycznego państwa prawnego wyrażonych w art. 2 Konstytucji RP.
Jednakże w jednym z orzeczeniem wydanych w ostatnim czasie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny skarga kierującego pojazdem została uznana za bezpodstawną a sąd doszedł do wniosku, iż kierowca ponosi odpowiedzialność za brak urządzenia pomimo braku możliwości jego uzyskania (brak urządzeń w firmie odpowiedzialnej za dystrybucje).
W chwili obecnej dopiero zapadają pierwsze wyroku w podobnych Panu przypadkach, wierzę, iż obywatele nie bodą odpowiadali za błędy systemu i w mojej ocenie jeżeli w Pana przypadku zostanie wydana decyzja nakładająca karę pieniężną to powinien się Pan odwołać od decyzji - w szczególności, iż trudno określić ile przedmiotowych naruszeń wystąpiło.
Maryna
Komunikacja i współpraca z kancelarią zostawiły bardzo pozytywne emocje. Wszyscy pracownicy bardzo mili i pomocni. Poziom profesjonalności bardzo wysoki . Myślałam, że moja sprawa nie jest do załatwienia, ale SIĘ UDAŁO! Otrzymałam kartę na 3 lata w trzy miesiące. Bardzo się cieszę , że trafiłam na kancelarię LexVin, doświadczonego prawnika Pana Dariusza Kostyry. Jestem bardzo wdzięczna i serdecznie polecam najlepszą kancelarię w Warszawie.
Mikołaj
Jestem mile zaskoczony jakością, fachowością i krótkim czasem prowadzenia sprawy choć do tej pory współpracowałem z wieloma kancelariami i prawnikami.
Andrzej
Szczerze polecam ta kancelarie dobry kontakt, szybka odpowiedz i pełen profesjonalizm. W sądzie poszło tak jak mówił Pan Dariusz. Dziękuje.
Piotr
Cieszy mnie niezmiernie, że w tak trudnych czasach wyzysku, manipulacji i cwaniactwa jest tak profesjonalna możliwość obrony. Dziękuję panie Darku !
Darek
Jestem bardzo mile zaskoczony profesjonalnością i szybkością odpowiedzi. Poleciłem serwis znajomym, bo warto!
Michał
Bardzo fachowa i szybka pomoc, a wszystko w dobrej cenie. Jestem pełen uznania i wdzięczności dla Kancelarii LexVin za profesjonalną realizację usługi.
Karolina
Bardzo dziękuję za zajęcie się moją sprawą oraz szybkie wysłanie mi sprzeciwu. Z pewnością polecę Państwa usługi.
Joanna
Pomoc prawną otrzymałam błyskawicznie i profesjonalnie.Świetna,merytoryczna i miła obsługa. Serdecznie dziękuję.
Aneta
Bardzo dziękuję za profesjonalne i szybkie napisanie sprzeciwu. Polecam pomoc prawną Kancelarii LexVin każdemu, kto szuka profesjonalnej pomocy prawnej.
