Darowizna a prawo do zachowku
07.06.2012
Zgodnie z art. 991 Kodeksu cywilnego zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek).
Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen z chwili ustalania zachowku.
Roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanej od spadkodawcy darowizny przedawnia się z upływem lat trzech od otwarcia spadku. Otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.
Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
Ponadto przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
W omawianej więc sytuacji siostra męża będzie mogła dochodzić zachowku jedynie od 12,5% wartości mieszkania tzn. będzie się jej należał
zachowek w wysokości 6,25% wartości przedmiotowego mieszkania.
Powyższe wyliczenia wynikają z faktu, iż mieszkanie zostało przekazane umową darowizny przez zmarłą Teściową oraz żyjącego Teścia w roku 1997 roku na rzecz Pani i męża.
Wszelkie roszczenia względem Pani przedawniły się w roku 2007, roszczenia o zapłatę zachowku po zmarłej Teściowej uległy przedawnieniu w roku 2000. Ewentualny
zachowek więc będzie mógł zostać wyliczony od 25% wartości mieszkania, który to na podstawie ustawy dziedziczył by Pani mąż i jego siostra. Siostra więc może zadąć zachowku od 25%/2=12,5%.
Ponadto biegły sądowy wyceniając nieruchomość winien brać pod uwagę, iż nieruchomość darowana była obciążona służebnością co istotnie zmniejszy wartość od której przedmiotowy
zachowek będzie wyliczony.
Natomiast odnosząc się do Pani pytania dotyczącego możliwości cofnięcia darowizny to zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.
W omawianej sytuacji nie ma więc podstaw do cofnięcia przedmiotowej darowizny, zresztą w mojej ocenie koszt przeprowadzenia formalności z tym związanych tj. akt notarialny, wpisy do KW mogą przewyższyć wysokość zachowku jakiej będzie mogła domagać się siostra męża.
Tagi: zachowek, zachówek, darowizna
Opinie naszych zadowolonych Klientów
